Birikim yaparken bir yandan da faiz getirisi kazanmak istiyorsanız vadeli mevduat hesabı açtırabilir ve tasarruflarınızı değerlendirebilirsiniz.
İçindekiler
Vadesiz hesabınıza ek olarak açabileceğiniz bu hesabı risksiz bir yatırım aracı olarak da kullanabilirsiniz. Vade sonuna kadar paranızı çekmezseniz, hesap açılışında bankanın size sunduğu oran üzerinden bir faiz getirisi elde edersiniz. Vergi kesintileri sonrası kazancınız, anapara ile birlikte size ödenir.
Bankacılık ürünleri arasında en çok kullanılanlardan biri olan vadeli mevduat hesabı, birikim ya da yatırım yapmak isteyen tüketicilerin en çok tercih ettiği araçlardan birisidir. Bu hesaba yatırdığınız parayı vade boyunca çekmeme sözü verirsiniz. Banka da yatırdığınız mevduatı işletir ve bunun karşılığında size faiz öder. Vadeli hesap açarak para yatırmanız, bankaya kredi vermeniz olarak tanımlanabilir. Garanti bir getirisi olduğu için risksizdir.
Vadeli hesap, içerisindeki mevduatın belirli vade süreleri dahilinde işlem gördüğü bir hesaptır. Aylık ya da yıllık olarak çeşitli vade seçenekleri sunulur ve istediğiniz vade süresini seçebilirsiniz. Seçtiğiniz vade süresi, faiz oranını ve buna bağlı olarak kazanacağınız getiriyi etkiler. Vade dolmadan parayı çekmek isterseniz, faiz getirisinden vazgeçmeniz gerekir. Bu nedenle seçeceğiniz vadeye doğru karar vermelisiniz. Yaygın kullanılan mevduat hesabı vadeleri şu şekildedir:
Vadeli mevduat açmak için öncelikle vadesiz mevduat hesabına sahip olmalısınız. Vadesiz hesabınızın olmadığı bir bankadan vadeli hesap talep ederseniz, size önce vadesiz hesap açar ve buna bağlı bir vadeli hesabınız olur.
Vadeli hesap açmanın birden fazla yöntemi vardır. En basit yöntem, mobil uygulamayı kullanmaktır. Düzenli olarak çalıştığınız bir banka varsa bu bankanın mobil uygulaması üzerinden kolayca vadeli hesap açabilirsiniz. Müşterisi olmadığınız bankalarda da dijital kanalları kullanarak hesap açmanız mümkündür. Bununla birlikte en yakın şubeye giderek de işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.
Farklı özelliklere ve faiz oranlarına sahip birden fazla vadeli hesap türü vardır. Bu hesaplar belirli amaçlara hizmet edebilirken para yatırma ve çekme şartları farklılık gösterebilir. Vadeli hesap çeşitlerine Türk lirası, döviz, dönem ödemeli mevduat, hoş geldin vadeli mevduat, e-vadeli hesap, çeyiz hesabı ve altın hesabı gibi örnekler verilebilir. Yaygın kullanılan hesap türleri ve açıklamaları şöyledir:
Vadeli hesapta en önemli detay, sunulan faiz oranıdır. Vade sonunda kazanacağınız getiri faiz oranına bağlıdır. Düşük faizli bir hesapta kazancınız da düşük olacağı için bankalar arasında karşılaştırma yapmakta fayda vardır. Çünkü faiz oranları her bankada farklı seviyelerdedir.
Faiz oranlarını yükseltmek ya da düşürmek, yasal sınırlar dahilinde kalmak şartıyla bankaların inisiyatifindedir. Bu da rekabet ortamında tüketicinin daha yüksek faiz oranlarına ulaşmasını sağlamaktadır. Bununla birlikte bir bankadaki farklı hesap türlerindeki oranlar da değişiklik gösterir. Ayrıca oranlar sabit değildir ve dönemsel olarak güncellenir.
En yüksek mevduat faiz oranları ve banka tekliflerine HangiKredi üzerinden ulaşabilirsiniz.
Vadeli hesaptan para kazanmanın prensibi, vade süresi boyunca hesaptaki parayı bankaya teslim etmektir. Bu hesaba para yatırdığınızda vade sonuna kadar para çekmeyeceğinizin sözünü verirsiniz. Yine de bu vadeli hesaptan para çekemeyeceğiniz anlamına gelmez. Dilediğiniz zaman hesabınızdaki parayı çekebilirsiniz.
Vade dolmadan önce hesabınızdan para çektiğiniz zaman, vade süresince para çekmeme sözünüzü tutmamış olursunuz. Buna karşılık banka da faiz ödemesi sözünü tutmaz ve size faiz ödemesi yapmaz. Faiz getirisinden vazgeçerek sadece anaparayı istediğiniz zaman çekebilir ve kullanabilirsiniz.
Vadeli hesaptan para çekmek hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.
Vadeli hesap sahibi olmanız, size vergi ödeme zorunluluğu doğurmaz. Ayrıca hesap işletim ücreti gibi masraflar da ödemezseniz. Paranızı hesapta işletmediğiniz sürece vergi ödemenize gerek kalmaz. Fakat bir vadeli hesabınız varsa ve bu hesap üzerinden kazanç sağlıyorsanız vergiye tabi olursunuz. Çünkü devlet tarafından yürürlüğe konmuş olan gelir vergisi, resmî gelirlerin tümünden alınır.
Günümüz bankacılığında pek çok işlem, dijital kanallara taşınmış durumdadır. Dolayısıyla vadeli mevduat hesabı açmak için çoğu zaman belge ibraz etmeye gerek yoktur. Özellikle müşterisi olduğunuz bir bankadan hesap açacaksanız, bu işlemi birkaç dakika içinde, hiçbir belge ibraz etmeden gerçekleştirmeniz mümkündür. Fakat ilk kez müşterisi olacağınız bir bankadan hesap açtırıyorsanız, bankanın prosedürleri gereği kimlik fotokopisi gibi belgeleri teslim etmeniz gerekebilir.
Vadeli hesaplardaki para işletilirken standart bir formül kullanılarak hesaplama yapılır. Bu hesaplama sonucunda mevduat sahibinin elde edeceği brüt kazanca ulaşılır. Brüt kazançta vergiler düşülür ve sonrasında elde kalan tutar hesap sahibine ödenir. Banka, vadeli hesaplardaki paraları nakit ihtiyacı olan diğer müşterilerine kullandırarak işletir ve kazanç elde eder. Paranın hesapta işletilmesinden sonra hesap sahibine ödenecek para aşağıdaki formüller dahilinde hesaplanır.
Vadeli mevduat açılışları için bankalar, bir alt ve üst limit belirleyebilir. Bankaların operasyonel planlamaları dahilinde sunduğu bu limitlere göre hesap açabilmek mümkündür. Bankalarda vadeli hesap açma alt limiti genellikle 1.000 TL’dir. Bu tutarın bazı durumlarda farklılık gösterebilme ihtimali de bulunmaktadır.
Mevduat getirisi, vadeli hesabınızın vade sonunda elde ettiğiniz gelirin, kâr olarak kabul edilen kısmını ifade eder. Yani bankanın vade sonunda size ödediği para ile vade başında yatırdığınız anapara arasındaki fark, mevduat getirisidir. Mevduat getirisi, resmî bir gelir olarak kabul edilir. Bu nedenle Gelir Vergisi Kanunu kapsamında değerlendirilir ve söz konusu gelirden vergi kesintisi yapılır. Bu kesinti, vade sonu elde ettiğiniz kazancın tümünden değil, sadece mevduat getirisi olarak kabul edilen faiz kazancı üzerinden hesaplanır.
Mevduat gelirlerinden kesilecek vergi oranları, cumhurbaşkanlığı kararı ile duyulur ve dönemsel olarak değişkenlik gösterebilir. Ayrıca TL, döviz ve altın hesaplarında farklı vergi oranları vardır. Güncel faiz oranları aşağıdaki gibidir.
| Vade Süresi | TL Vergi Oranı | Döviz Vergi Oranı | Altın Vergi Oranı |
|---|---|---|---|
| 1 - 6 Ay Arası | %5 | %20 | %15 |
| 7 Ay - 1 Yıl Arası | %3 | %20 | %15 |
| 1 Yıldan Uzun | %0 | %18 | %15 |
Vadeli mevduat hesabı türleri arasında, faiz uygulama süreçleri ile ilgili de bir fark bulunur. Vadeli hesapta aylık faiz uygulaması varken birikim hesaplarında günlük faiz mevcuttur. Aylık faiz uygulamasının bulunduğu hesaplarda, vade dolmadan çekilen para için faiz ödemesi yapılmaz. Çünkü hesaplanan faiz tutarı, vade sonunda anaparaya eklenir.
Günlük faizde ise her gün faiz kazanmak mümkündür. Birikim hesaplarındaki mevduata günlük olarak faiz işlenir ve paranın çekildiği gün, o güne kadar biriken faiz de kazanılmış olur. İki uygulama arasındaki en önemli fark, faizin oranıdır. Günlük faiz her zaman daha düşük olur.
Bankacılık işlemlerinde tüketicilere faiz uygulandığı gibi bankalara da bazı durumlarda Merkez Bankası tarafından faiz uygulanır. Mevduat faizlerini bankalar, kendi müşterileri için belirler. Politika faizi ise devlet tarafından belirlenir, bankaların tahvil ve bono işlemlerinde geçerli olur.
Politika faizi devlete bağlı Para Politikası Kurulu (PPK) tarafından duyurulur ve Merkez Bankası, bankaların repo taleplerine bu faiz oranını dikkate alarak cevap verir. Mevduat faizi ise her bankada farklı bir orana tekabül eder. Her iki faiz oranı da dönem dönem güncellenir ve değiştirilir.
Bono; vadesi 2 aydan kısa, 1 yıldan uzun olmayan bir borç senedidir. Kurumsal firmalar ya da devlet tarafından çıkarılır. Ödeme, ispat ve teminat gösterme gibi amaçlara hizmet eder. Mevduat hesabında olduğu gibi bonoda da vade sonunda ne kadar kazanç sağlayacağınızı önceden bilirsiniz.
Her iki yatırım aracı da sabit bir geliri ifade eder ve risksizdir. Bu nedenle sıklıkla tercih edilen bono ve vadeli hesap arasındaki en önemli fark faiz oranıdır. Faiz oranları değişken olacağı için yatırım sırasında daha yüksek oran vadeden araca yönelmek daha mantıklıdır. Fakat bir diğer detay, bu yatırım araçlarından kazanılan gelir üzerinden kesilen vergidir. Vergi oranları farklıdır ve bu durumda faiz oranı ile vergi oranlarını dikkate alarak yatırım yapmak gerekir.
Mevduat faizi küçük ama risksiz, gayrimenkul ise büyük ama riskli bir kazanç vadeder. Mevduat faizi için ekstra bir çalışma ya da hesaplamaya ihtiyaç duymazsınız. Yatıracağınız paraya karşılık ne kadar kazanacağınızı bilirsiniz ve kazanacağınız bu tutarın garantisi vardır.
Gayrimenkul yatırımında sistem daha farklı işler. Ev, arsa, dükkân gibi bir gayrimenkul aldığınızda, uzun vadeli bir yatırım yapmış olursunuz ve kâr elde edeceğinizin bir garantisi yoktur. Değeri artan bir konumda, uygun fiyatlarla bir gayrimenkul aldıysanız, gelecekte önemli oranda bir kâr elde edebilirsiniz. Ayrıca evinizi ya da dükkânınızı kiraya vererek sürekli bir gelir elde edebilirsiniz.
Gayrimenkul yatırımınızı evden yana kullanmak istiyorsanız HangiKredi üzerinden konut kredisi hesaplaması yapabilirsiniz.
Birikim hesabı, küçük tasarruflarınızı uzun süre boyunca biriktirmenizi ve biriktirdikçe faiz getirisi kazanmanızı sağlayan bir hesap türüdür. Birikim hesabının en önemli özelliği, vadenin hiçbir şekilde bozulmamasıdır. Bu hesabı da planlarınız doğrultusunda belirli bir vade süresi dahilinde açabilirsiniz. Fakat paraya ihtiyacınız olduğunda vade sonunu beklemeden, paranızı faizi ile birlikte çekebilirsiniz. Vadesiz hesabı olan her tüketici, birikim hesabı açabilmektedir.
Periyodik olarak para biriktirmek istiyorsanız, birikim hesabı oldukça idealdir. Bu hesaptaki paranıza günlük faiz uygulanır. Dolayısıyla paranız her gün değer kazanır ve çekmek istediğiniz an, o güne kadar biriken faiz kazancınız kaybolmaz. Vadeli hesaba göre daha düşük faiz oranlarına sahip olsa da bu detay, birikim hesabını cazip bir hâle getirmektedir.
Enflasyon korumalı mevduat hesabı, diğer hesaplara göre farklı bir özelliğe sahiptir. Faiz koruma fonksiyonu da denilebilen bu özellik sayesinde paranız, zamansal açıdan değer kaybetmez ve kârınız azalmaz. Bu hesabın 3 farklı türü vardır.
Tüketicileri Türk lirası ile hesap açmaya teşvik etme amacıyla hizmete açılan enflasyon korumalı mevduat hesabı, faiz koruma fonksiyonu nedeniyle oldukça avantajlı bir hesaptır. Bu özellik sayesinde vade sonunda, birden fazla faiz oranı dikkate alınır ve mümkün olan en yüksek oran üzerinden kazanç sağlarsınız. Enflasyon korumalı hesabın diğer avantajları şöyle sıralanabilir:
Kredili mevduat hesabı (KMH), vadesiz hesabınızın küçük bir krediye sahip olmasını sağlayan bir uygulamadır. Bankalarda “ek hesap, eksi hesap, artı para” gibi terimlerle isimlendirilen kredili mevduat hesabında paranız olmasa bile harcama yapabilirsiniz. Banka, risk durumunuza ve müşteri limitinize göre hesabınıza bir mikrokredi tanımlar.
Hesabınızda para olmadığında, KMH limitiniz dahilinde harcama yapabilirsiniz. Bu harcamayı yaptığınızda bakiyeniz (-) olarak görünür. Yaptığınız harcamayı, hesap açılışında belirtilen faiz ile birlikte, bildirilen son ödeme tarihine kadar ödemeniz gerekir. Ödenmeyen KMH borcunuza gecikme faizi uygulanır.
Kredili mevduat hesabı yerine kredi kartı kullanmayı tercih ediyorsanız HangiKredi üzerinden bireysel ve ticari kartlara ulaşabilir, bankaların tekliflerini inceleyebilir ve kredi kartı başvurusu yapabilirsiniz.
19.11.2024
13.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.