Birikimlerinizi değerlendirmek için yatırım kararlarınızı doğru almalısınız; risk ve getiri oranı yüksek olan borsa, en sık tercih edilen yatırım araçlarından biridir.
İçindekiler
Yatırım kararlarına yön veren temel analiz, şirketlerin piyasa değerine odaklanır. Ekonomi, sektör ve firma bazlı incelemelerle hisse senedinin gerçek değerini belirlemeye yardımcı olur. Güncel değere odaklanan temel analiz, kişilere ve kurumlara şirkete dair uzun vadeli bir perspektif sunar. Bu yönüyle varlıklarıyla hisse senedi almak, stratejik kararlar vermek ve kâr elde etmek isteyen yatırımcılar açısından oldukça önemlidir.
Borsa temel analizinde izlenen bazı adımlar bulunur. Öncelikle şirketin finansal tabloları incelenir. Finansal tablolar, firmaların faaliyetlerine dair detayları ortaya koyar. Örneğin gelir tablosundan işletmenin belirli bir dönemdeki kazançlarını ve maliyetlerini görebilirsiniz. Bilanço ise şirketin varlıklarını, borçlarını ve öz kaynaklarını gösterir. Mali tablolara şirketin internet sitesinden, KAP (Kamuyu Aydınlatma Platformu), Borsa İstanbul (BIST) ve SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) gibi yerlerden ulaşabilirsiniz.
Temel analiz yaparken şirketlere geniş bir açıdan bakmalısınız. Bu analizde firmaların sadece finansal verileri değil, kurumsal işleyişi ve sektörel konumu da incelenir. Aşağıda temel analizde ele alınan diğer detayları görebilirsiniz.
Şirketin büyüme potansiyeli: Şirketin büyüme potansiyeline sahip olması, yatırımcılar nezdinde pozitif algılanır. Zira bu firmaların faaliyet alanı genişledikçe piyasa değeri de artar.
Makroekonomik faktörler: Şirketin yer aldığı sektörün genel durumu, faiz oranları, döviz kurları, enflasyon ve işsizlik verilerini incelemelisiniz. Tüm bu ekonomik göstergeler, şirketin mali performansını etkileyebilir.
Yönetim kalitesi: Şirketlerin başarısında yönetim kalitesi yadsınamaz. Firmanın yönetim yapısı, deneyimi, geçmiş performansı ve stratejilerine göre çıkarımlarda bulunabilirsiniz.
Rekabet analizi: Aynı sektörde faaliyet gösteren çok sayıda şirket vardır. Yatırım için hisse senedini belirlemeden önce rekabet analizi yapmalısınız. Böylece şirketin pazar payını ve rekabet gücünü öğrenebilirsiniz.
Hisse temel analiz sürecinde bazı tekniklerden de yararlanabilirsiniz. Örneğin karşılaştırmalı analiz yapanlar, sektördeki benzer şirketlerin hisse senedi değerlemelerinden yola çıkar. Baz alınan şirketin fiyat-kazanç oranları, defter değeri ve temettü verimi gibi detayları inceler. Ardından ilgili hisse senedinin aynı verileri üzerinden göreceli piyasa değerine ulaşır.
Hisse senedi yatırımından önce temel analizin nasıl yapıldığını anlamalısınız. Ancak bu analizin tek başına yeterli olmadığını ve bazen tam anlamıyla doğru sonuçları vermeyeceğini belirtelim. Zira yatırım enstrümanlarının değerini belirleyen çok sayıda faktör bulunur. Bu faktörlerdeki değişimlerden dolayı temel analizden elde edilen bulgular eşleşmeyebilir. Temel analizle gerçeğe en yakın sonuçlara ulaşmak için güncel verileri, dünya çapındaki değişimleri ve piyasa genelini ele almalısınız ve her hisse senedini etkileyen farklı faktörler olduğunu göz önünde bulundurmalısınız.
Finansal piyasaları doğru okumanın anahtarların biri de teknik analizdir. Daha çok sayısal verilere odaklanan teknik analiz, yatırım kararlarını somut bulgular üzerinden yönlendirir. Geçmişteki fiyat hareketlerine odaklanarak geleceğe ışık tutar. Teknik analizde incelenen fiyat dalgalanmalarına dair grafikler ve göstergelerle rasyonel sonuçlar elde edebilirsiniz.
Hisse senedi, döviz ve emtia gibi varlıkların gelecekteki fiyat hareketlerine teknik analizlerle ulaşılır. Borsada işlem gören her türden değeri, grafikler ve göstergeler üzerinden inceleyebilirsiniz. Ancak bunun için analizde kullanılan terminolojiye hâkim olmalısınız. Borsa teknik analiz grafiklerini daha kolay okumak için bilmeniz gereken terimler şunlardır:
Destek ve direnç seviyeleri: Fiyat hareketinin aşağı ya da yukarı yönlü hareket ettiği aralıktır. Destek seviyesi, düşüşteki fiyatın yükselmeye başladığı yerdir. Direnç seviyesi ise yükselen fiyatın durduğu ve tekrar gerilemeye başladığı noktadır.
Trendler: Fiyat düzeyindeki uzun vadeli hareketi gösteren çizgilerdir. Yükselişte yukarı, düşüşte aşağı yönlüdür. Yatay trend ise fiyatların sabit kaldığı durumda ortaya çıkar.
Formasyonlar: Fiyat grafiğinde oluşan şekillerdir. Örneğin ters omuz formasyonu, yükseliş trendinin sona ermesiyle ortaya çıkar. Bayrak formasyonu ise fiyat hareketlerinin durakladığını ancak devam edeceğini gösterir.
Hisse teknik analizinde durdurma emirlerini de bilmelisiniz. Söz konusu emirler, zarar durdurma (stop loss) ve kâr alma (take profit) olmak üzere ikiye ayrılır. Örneğin bir hisse senedini 100 TL’den satın aldığınızı varsayalım. Bu hisse için 95 TL seviyesinde zarar durdurma emri verebilirsiniz. Böylece menkul kıymetin değeri gerilediğinde yatırım pozisyonu otomatik sona erer ve kaybınız artmaz. Benzer şekilde 110 TL seviyesinde kâr alma emri vererek riskleri dengeleyebilirsiniz.
Teknik analizle gerçeğe yakın sonuçlara ulaşmak için bazı detaylara dikkat etmelisiniz. Bunların başında doğru indikatörü, yani göstergeyi belirlemek gelir. Teknik analiz indikatörleri, fiyat ve hacim verilerinden meydana gelir. Aşağıdaki tabloda bazı teknik göstergelere dair detayları görebilirsiniz.
| İndikatörler | İndikatörün işlevi |
|---|---|
| RSI (Relative Strength Index) | Yatırım enstrümanının aşırı alınma ve satılma durumunu, 0-100 aralığında inceler. 30 seviyesinin altı aşırı satım; 70 seviyesinin üzeri aşırı alımı gösterir. Fiyat hareketi, bu seviyelere ulaşınca tersine döner. |
| MACD (Moving Average Convergence Divergence) | İki hareketli ortalama arasındaki farkın 12-26 günlük değişimine odaklanır. Bu hareketlerle MACD ve sinyal çizgileri oluşur. İki çizginin birbirini kesme açısına göre hissede “al” ya da “sat” emri verilir. |
| Hareketli ortalamalar | Belirli bir zaman dilimindeki fiyatların ortalamasını hesaplar. Basit, ağırlıklı ve üssel olmak üzere üçe ayrılır. Anlık fiyat eğrisi, ortalamayı yukarı yönde keserse “al” sinyali verir. |
Sayılanlara ek olarak Bollinger bandı, Stochastik indikatörü ve işlem hacmi göstergeleri gibi daha pek çok grafik yorumlama yöntemi bulunur. Borsada yatırım yaptığınız enstrümana, piyasa koşullarına ve elde etmek istediğiniz verilere uygun indikatörlerle teknik analiz gerçekleştirebilirsiniz.
Temel ve teknik analizler, hisse senetleri hakkında detaylar sunar. Bu sayede finansal piyasaları daha ayrıntılı ve kolay okuyabilirsiniz. Ancak bu analiz yöntemleri, bazı noktalarda birbirinden ayrılır. Temel ve teknik analiz arasındaki farklardan ilki, incelemede kullanılan verilerdir. Ayrıca odaklanılan zaman ve geleceği yönelik sunulan öngörüler de değişiklik gösterir.
Veri kaynakları ve analiz yöntemleri
Temel analizde şirketin mali tabloları, bilançoları, makroekonomik verileri ve yönetim yapısı ele alınır. Ayrıca firmanın hem geçmiş performansına hem büyüme potansiyeline göz atılır. Teknik analizde ise daha çok fiyat hareketleri ve işlem hacimleri incelenir. Tüm bu veriler, hisse senedinin gelecekteki fiyat değişimlerine yönelik bir perspektif sunar.
Zaman çerçevesi ve odak noktası
Temel analiz, şirketin mali durumuna ve yönetim yapısına odaklanır. Hisse fiyatına yön veren ana faktörleri baz aldığı için uzun vadeli yatırımcılar açısından önemlidir. Teknik analiz ise sınırlı veriyle somut sonuçlar sunar. Sadece fiyat hareketlerinden yola çıktığı için kısa vadeli alım satım fırsatlarını ortaya koyar.
Geleceği öngörebilme yeteneği
Teknik ve temel analizin geleceği öngörebilme yeteneği birbirinden farklıdır. Bu noktada her iki yöntemin de yanılma payının olduğunu tekrar hatırlatalım. Temel analiz sonuçlarında ekonomik dalgalanmalar ve piyasanın aşırı duyarlı hâle gelmesi gibi etkenlerle sapmalar olabilir. Teknik analizde ise geçmişteki fiyat hareketleri üzerinden varsayımlar yapıldığı için beklenmedik gelişmeler ve dış etkenlerden dolayı uyumsuzluklar gözlemlenebilir.
Borsa teknik ve temel analizlerini, çeşitli alanlarda kullanabilirsiniz. Bu analiz yöntemleri, yatırımcılara finansal piyasalara dair farklı açılardan detaylar sunar. Aşağıda borsada temel ve teknik analizin kullanım alanlarını görebilirsiniz.
| Temel Analiz | Teknik Analiz |
|---|---|
| Şirketlerin finansal tablolarından ve büyüme potansiyelinden yola çıkarak hisse değerini belirler. | Grafikler ve göstergelerle fiyat trendlerini belirler. Yatırımcılar, bu trendleri inceleyerek alım ve satım kararını verir. |
| Rakip ve sektör analizleriyle hisse senedi seçimine yardımcı olur. | Giriş ve çıkış noktalarını gösterdiği için en uygun yatırım zamanını ortaya koyar. |
| Sektörün genel koşullarını, endüstri trendlerini ve pazar potansiyelini gösterir. | Durdurma emirleri, direnç ve destek seviyeleriyle risk yönetimini kolaylaştırır. |
Bu analizlerin birlikte kullanılması, daha isabetli ve rasyonel sonuçlara ulaştırır. Temel ve teknik analiz yöntemlerini bir arada uygulayarak hem şirketin potansiyeline hem hisse senedinin fiyat değişimlerine aynı anda hâkim olabilirsiniz.
Hisse senedi seçiminde temel analizin önemli bir rolü vardır. Temel analizin başlıca rolü, risk değerlendirmesidir. Yatırımcılara şirketin borçluluk düzeyi ve nakit akışı gibi detaylara göre optimal kararı verdirir. Ayrıca bu analiz yöntemi, yatırımcıların portföy yönetimini de kolaylaştırır. Portföyü çeşitlendirerek riski dağıtmaya yardımcı olur.
Teknik analizler sayesinde fiyat hareketlerine göre doğru yatırımlar kararları alabilirsiniz. Küresel ekonomideki dalgalanmalar, fiyatlarda ani ve kısa süreli alım satım fırsatları meydana getirir. Teknik analizle bu fırsatları belirleyebilir ve yatırım araçlarında al sat emri verebilirsiniz. Ayrıca uzun vadeli trendler de bu yöntemle izlenir. Geleceğe dönük analizlerle doğru zamanda ve fiyatta yatırım yapabilirsiniz.
19.11.2024
13.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.