Türkiye’de devlet tarafından toplanan direkt ve dolaylı pek çok vergi vardır ve söz konusu vergiler vatandaşlarla birlikte kurumları da ilgilendirmektedir.
İçindekiler
Bir mal veya hizmetin satışı esnasında ödenen KDV tutarının toplam tutardan çıkarılması ile elde edilen matrah, şirketler için büyük önem taşır.
Vergi hesaplamaları genellikler karmaşık görünse de her bir vergi türünün kendine göre basit bir hesaplaması vardır. Hesaplama sürecindeki en önemli detaylardan biri ise matrahtır. Vergiler, vergi matrahına göre hesaplanır. Vergi matrahı ise vergiye tabi tutar anlamına gelir. Pek çok vergi toplam kazanca göre değil, elde edilen kâra göre hesaplanır. Söz konusu kâr kısmı ise matrahı ifade eder. Örneğin bir vadeli hesaptaki paranın tümünden değil, elde edilen faiz getirisi üzerinden vergi alınır. Bu getirinin tamamı vergi matrahıdır.
“Gelir Vergisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler” başlıklı içeriğimizde gelir vergisine konu olan kazançlar ve hesaplama ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulabilirsiniz.
Şirket matrah artırımı, şirketlerin belirli dönemler için ilave olarak fazladan vergi ödemesini gerektiren bir durumdur. İlgili kurum matrah artırımı yapma konusunda özgürdür ve bu zorunlu bir işlem değildir. Fakat yapılmasında çoğu zaman fayda vardır. Çünkü matrah ve vergi artırımı yapan şirketler, Maliye Bakanlığı tarafından yapılan vergi denetimlerinden, matrah ve vergi artırımı yaptıkları dönem dahilinde muaf olurlar. Yani söz konusu şirketler vergi konusunda denetlenmezler. Bu da geçmişte ödenmemiş vergilerin cezasız bir şekilde ödenebilmesini sağlar.
İşletmenizin giderleri için HangiKredi üzerinden KOBİ kredisi tekliflerine göz atabilir ve ön başvuru yapabilirsiniz.
Şirket matrah artırımı, geçmiş dönemler için yapılabilen bir işlemdir ve her bir vergi türü için ayrıca yapılır. Örneğin Kurumlar Vergisi matrah artırımı ile KDV matrah artırımı birbirinden farklı işlemlerdir. Aynı şekilde ödenecek vergiler ve artırılacak asgari matrah miktarı da vergi türüne göre ayrıca hesaplanır.
Vergi matrah artırımı, her yıl yapılabilen bir işlem değildir. Devlet tarafından belirli dönemlerde çıkarılan yapılandırma kanunları kapsamında şirket matrah artırımına izin verilir. Dolayısıyla bu işlemin her zaman belirli bir tarihi yoktur. En son 9 Haziran 2021 tarihinde 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kabul edilmiştir. Bu kanuna göre şirket matrah artırımı, en son 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılabilir.
Matrah ve vergi artırımı şu durumlarda yapılır:
Matrah artırımı vergi incelemesi devam ederken de yapılabilmektedir. Geçmişte incelenmiş ya da incelemede olan vergiler için, şirket matrah artırımını mümkün kılan kanunun çıkış tarihi itibariyle artırıma gitmek mümkün. Bununla birlikte, şirket matrah artırımı yapmak, devam eden bir incelemenin de sonlanacağı anlamına gelmez. Yine ilgili kanunda belirtilen bir tarihe kadar sonlandırılan incelemeler için işlem yapılabilirken söz konusu tarihe kadar bitmemiş olan incelemeler otomatik olarak sonlanır.
Vergi borcu yapılandırma uygulamaları, hemen her şirket tarafından önemli kabul edilen bir uygulamadır. Aynı şekilde Maliye Bakanlığı tarafından da önem teşkil eder ve bu nedenle şirketler, vergi ve matrah artırımı yapmaları için teşvik edilirler. Vergi ve matrah artırımının en büyük önemi, geçmiş dönemlerin yapılacak olan incelemelerden muaf tutulacak olmasıdır. Bu sayede hem ceza kesilmez hem de söz konusu dönemlerin vergileri avantajlı bir şekilde ödenir.
Matrah artırımının yapılabildiği bazı vergi türleri vardır. Bu vergi türleri KOBİ ve şirketlerin ödemek durumunda kaldığı en önemli vergi kalemleridir. En son 2021 yılı içerisinde çıkarılan 7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında matrah artırımı yapılabilecek dört adet vergi türü vardır.
7326 Sayılı Yapılandırma Kanunu kapsamında Kurumlar Vergisi için matrah artırımı yapılabilecek dönemler ve diğer detaylar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Kurumlar Vergisine Tabi Şirketler İçin Matrah Artırımı:
| Dönem | Normal Vergi Oranı | İndirimli Vergi Oranı | Asgari Matrah Artışı | Matrah Artış Oranı |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | 20% | 15% | 127.500 TL | 15% |
| 2019 | 20% | 15% | 112.400 TL | 20% |
| 2018 | 20% | 15% | 105.800 TL | 25% |
| 2017 | 20% | 15% | 99.600 TL | 30% |
| 2016 | 20% | 15% | 94.000 TL | 35% |
Şirket matrah artırımı, yapılandırma kanunu kapsamına dahil edilen vergiler ile ilgili yükümlü olan şirketler tarafından yapılabilir. Söz konusu vergiler ve mükelleflere göre matrah ve vergi artırımından yararlanabilecek şirketler şu şekildedir:
Normal şartlarda, kanun kapsamındaki vergi mükelleflerinin hepsi şirket matrah artırımından yararlanabilmektedir. Fakat yasa dışı durumların içinde bulunmuş ve bu durumlara sebebiyet vermiş kişiler, pek çok haktan mahrum bırakıldıkları gibi şirket matrah artırımı fırsatından da yararlanamazlar. Artırımdan yararlanamayanlar şu şekilde sıralanabilir:
Bireysel tüketicilerin de Gelir Vergisi hakkında bilmesi gereken detaylar için “Mevduat Getirisinden Gelir Vergisi Kesilir mi?” başlıklı yazıya göz atılabilir.
19.11.2024
13.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.