Know Your Customer (KYC) Nedir? Ne İşe Yarar?

Know Your Customer nedir?

KYC’nin açılımı, “Know Your Customer” olup dilimizde “Müşterinizi Tanıyın” şeklinde ifade edilir. KYC, banka ve finans kuruşları başta olmak üzere şirketlerin mali suç işlerinde kullanılmasını engellemek için tasarlanan düzenleyici, yasal bir uygulamadır. Know Your Customer özünde, şirketlerin müşterileri ile iş ilişkisini yürütürken kimlik ve doğrulama adımlarının gerçekleştirilmesini zorunlu kılar. Bu uygulama; şirketlerin müşteri kimliklerini doğrulayabilmesi, şüpheli faaliyetleri izleyebilmesi ve önlemesi adına oldukça değerlidir. KYC süreci; isim-soy isim, doğum bilgisi, adres gibi bilgilerin toplanması, bunların kimlik kartı veya pasaport gibi belgelerle eşleştirilmesini içerir. Bu sayede şirketler için kilit öneme sahip kişilerin kimliklerinin analiz edilmesi kolaylaşır.

Know Your Customer (KYC) neden önemlidir?

Know Your Customer uygulaması, banka ve finans kurumları için hayati öneme sahiptir. Çünkü bu kuruluşlar, müşterilerinin kimlik bilgilerini ve gerçek kişi olup olmadıklarını tanıma sorumluluğu taşır. Müşteri kimliklerinin doğru şekilde analiz edilmesi, mali suçlarla mücadele etmeye katkı sağlar. KYC sürecinin finans kuruluşları için önemi şu başlıklar altında incelenebilir:

• Mali suçların önlenmesi: Bu uygulama kara para aklama, terör finansmanı sağlama ve çeşitli mali suçlarla mücadele etmek için temel oluşturur. Finans kurumları, müşteri kimliklerini doğrulayarak ve işlemleri izleyerek şüpheli faaliyetleri kolayca anlayabilir. Bu sayede yasa dışı işlemlerin gerçekleşmesi ihtimali en aza indirilir.
• Müşteri güvenini artırma: Veri ihlalleri ve dolandırıcılığın yaygın olduğu günümüzde bu tip kimlik uygulamaları, müşterilerde güven oluşturmak adına değer taşır. Finans kurumlarının bu konuda aktif olarak çalıştığını gören müşteriler, şirketlerle uzun vadeli ilişkiler geliştirebilir.
• Mevzuata uygunluğun sağlanması: Söz konusu sistem, yargı alanında finansal sistemin bütünlüğünü korumayı amaçlayan uygulamalardan biridir. Bu düzenlemeye bağlı kalmak, kurumların büyük miktarlardaki para cezalarından ve itibar kaybından korunmasına yardımcı olur. Böylece kurumların faaliyet devamlılığı ve büyümesi sağlanır.
• Operasyonel verimlilik ve risk yönetimi: Etkili uygulama süreçleri, müşterilerin doğru şekilde tanınmasına yardımcı olarak risk yönetimini ve operasyonel verimliliği iyileştirir. Risk düzeylerini izlemeye yönelik bu yaklaşım sayesinde kaynak tahsisinin ve hizmet sunumunun geliştirilmesi mümkün olur. Bunun yanı sıra kurumlar için genel maliyet tasarrufu sağlanabilir.
• Finansal katılımın kolaylaştırılması: Bu uygulama ile birlikte kimlik belirleme süreci daha erişilebilir hâle gelir. Böylece özellikle gelişmekte olan bölgelerde, daha fazla bireyin resmî finansal sisteme katılması sağlanır. Katılım sayesinde ekonomik kalkınmanın gerçekleşmesi ve yoksulluğun azaltılması mümkün olur.

KYC ne işe yarar?

Müşterinizi Tanıyın uygulaması doğru bir şekilde gerçekleştirildiğinde, başta finansal kurumlar olmak üzere pek çok şirket için etkin sonuçlar sağlar. Otomatikleştirilen KYC süreçlerinin şirketler için sunduğu avantajlar aşağıdaki gibi açıklanabilir:

• Personel giderleri azalır: Sistemler ve departmanlar arasındaki etkin kimlik uygulamaları sayesinde işler otomatik olarak ilerler. Yapılan işlemleri tekrar kontrol etme ihtiyacı ortadan kalkar. Bu, personel giderlerini ve personel üzerindeki yükü azaltır.
• Dolandırıcılık riski minimize edilir: Müşterinizi Tanıyın uygulaması ile birlikte otomatik ve ölçeklenebilir süreç yönetimi mümkün olur. Bu sayede finans kurumlarının kara para aklama, dolandırıcılık ve terörizm gibi suçların tespit edilmesi kolaylaşır.
• Müşteri deneyimi iyileşir: Müşteri beklentilerinin oldukça değiştiği günümüzde hızlı KYC süreçleri sayesinde hesap açma ve çeşitli işlemler sırasında kimlik doğrulama prosedürleri başarılı şekilde gerçekleştirilir. Otomatik süreçler sayesinde müşterileri bekletme süresi minimuma düşer ve müşteri deneyiminde iyileşme görülür.
• Hatalar azalır: Veri hatalarının çoğu, manuel işlemlerden kaynaklanır. Bunun önüne geçen otomasyon uygulamaları sayesinde şirketlerde hata sayısı önemli ölçüde azalır. Otomatik kimlik doğrulama işlemleri neticesinde insanların verilerle etkileşimde bulunduğu süre azalır ve hata payı düşer. Bu durum uzun vadede zaman ve para tasarrufu olarak geri döner.

Kimler KYC çözümlerine ihtiyaç duyar?

Şirketler, yeni müşteri edindiklerinde KYC uygulamalarına tabi olur. Bu uygulama, özellikle para ile ilgilenen tüm kurumları yakından ilgilendirir. Sistemin uygulandığı kuruluşlar ise şöyle sıralanabilir;

• Bankalar ve finansal kurumlar: Bankalar ve finansal kurumlar, müşteri kimliklerini doğrulama ve işlemleri takip etme yükümlülüğüne sahiptir. Bunun yanında kredi veren kurumlar ve tasarruf şirketleri de uygulamayı kullanan şirketler arasındadır.
• Fintech şirketleri: Dijital cüzdan, kripto para borsası ve borç verme platformlarını kapsayan fintech şirketleri sistemi kullanan başlıca kurumlardandır.
• Sigorta şirketleri: Sigorta firmaları; poliçe sahiplerini ve lehtarları doğrulamak, iddiaların meşruiyetini sağlamak ve sahtekarlıkları önlemek için uygulamaya ihtiyaç duyar.
• Yatırım firmaları ve aracı kurumlar: Yatırımları korumayı sağlayan yatırım şirketleri ve aracı kurumlar; müşterilerin finansal davranışlarını, risk profillerini anlamak için bu uygulamadan yararlanır.
• Emlak şirketleri: Gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren emlak şirketleri, mülk üzerinden kara para aklama işlemlerini önlemek için kimlik doğrulama kontrollerine ihtiyaç duyar.

Bu sektörlerde gerçekleşen suç faaliyetleri yalnızca ilgili şirketleri değil; aynı zamanda diğer müşterileri, pazarları ve hatta ülke ekonomisini  etkileyebilir.

KYC süreci nasıl işler?

Müşterinizi Tanıyın süreci; müşteri bilgilerinin toplanması, tarama faaliyetleri ve kontrol programları gibi farklı aşamalar içerir. KYC sürecinin temel aşamaları şu şekildedir:

• Müşteri bilgilerinin toplanması ve doğrulanması: Müşterinizi Tanıyın uygulamasının ilk aşamasında müşteri verileri toplanır. Bu süreçte müşterilerin; isim, soyisim, adres, doğum tarihi ve sosyal güvenlik numarası gib bilgileri alınır. Temel bilgiler elektronik kimlik doğrulama araçları ile kontrol edilir.
• Suç faaliyetlerine karşı tarama: Ön verilerin toplanmasının ardından suç faaliyetleri ile olası bağlantıları incelemek için bilgiler veritabanlarında taranır.
• Müşteri faaliyetlerini anlama: Müşterilerin ticari veya kişisel finans faaliyetlerinin anlaşılması şirketler için önemlidir. Böylece şirketler, hesabın veya ilişkinin niteliğini, hesabın meşru amaçlarla uyumlu olup olmadığını tespit edebilir. Bu aşamada hesabın yasa dışı işlemleri kolaylaştırıp kolaylaştırmadığı da analiz edilir.
• Durum tespiti ve risk değerlendirmesi: Kurumlar, bu sürece kadar toplanan bilgiler ışığında hesabın risk seviyesini belirler. Müşteri risk düzeyi olarak adlandırılan süreç sayesinde durum tespitinin derinliği ortaya çıkar. Şüpheli görülen hesaplar için kapsamlı kontroller gerçekleştirilebilir ve analizler detaylandırılabilir.
• Risk esaslı kontrol programı geliştirilmesi: Son adımda müşteri risk seviyesine uyacak kontrol programları geliştirilir. Bu özel yaklaşım, devam eden izleme ve kontrol süreçlerinin müşteri hesabının risk düzeyi ile orantılı ilerlemesini sağlar. Bu sayede dengeli ve verimli bir KYC süreci gerçekleştirilmiş olur.

Son yıllarda kurumlar tarafından kullanılan dijital KYC sistemleri sayesinde şirketlerin KYC ile ilgili riskli durumlarda önlem alması ve hareket geçmesi daha kolaydır. Akıllı sistemler, şirketler ve müşteriler için daha konforlu, sorunsuz katılım süreçleri sunarak olası riskleri en aza indirir.

Siz de şirketiniz için otomatik KYC sistemleri kullanarak finansal riskleri önleyebilir, kurum güvenliğinizi sağlayabilirsiniz.