Borçlar tıpkı diğer haklar gibi mirasçılara, miras hisseleri oranında aynı şekilde devredilir.
İçindekiler
Evet borçlar da diğer haklar gibi mirasçılara, miras hisseleri oranında aynı şekilde devredilir. Yani mirasçılar bir mal varlığından nasıl yararlanıyorsa borçlardan da aynı şekilde miras payları oranında yükümlü oluyor. Bankalara ödenmesi gereken kredi borcu, muris bir diğer ifadeyle miras bırakanın yakınlarının sorumluluğu altına girer. Diyelim ki vefat eden kişinin bir borcu, aynı zamanda sağ kalan eşi ve çocukları var. Eşi dörtte bir; çocukları da kendi aralarında dörtte 3 oranında bu borçlardan sorumlu oluyor.
Kredi öderken zorlanmamak adına mirasçılar, vefat eden kişinin borcunu vadesi gelmeden önce kapatabilir. Kredinin erken kapatılması, faiz oranının düşmesini ve buna bağlı olarak ödenecek meblağın azalmasını sağlar. Ancak bu konuda bankalar arasında değişen prosedürler bulunur. Faizi düşüren erken borç ödeme işlemlerinden dolayı ceza ve tazminat kesintileriyle karşılaşılabilir. Öte yandan, vefat kişinin kredi kartı borcunu taksitlendirme gibi seçenekler de vardır. Yapılandırılan kredi borcunda faiz oranları ve vade de değişiklik gösterebilir.
Vefat eden kişinin borçlarının geç ödenmesi durumunda ise çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalınabilir. Kredi ödemelerinin gecikmesine bağlı olarak borç üzerine oranları değişiklik gösteren faizler getirilir. Bunun sonucunda tıpkı kredi kartı dönem borcunun ödenmediği zamanlarda uygulanan gecikme faizinde olduğu gibi ek masraflara katlanmak zorunda kalabilirsiniz. Dolayısıyla mirasçıların vefat eden borçlunun kredi ödemelerini vadesi gelmeden gerçekleştirmesi önemlidir.
Mirasçılar, reddimiras yoluyla haklarından feragat edebilir. Mirasçının borcundan dolayı reddimiras ilan edebilmesi için 3 aylık hak düşürücü süre vardır. Bu süre dâhilinde murisin yani miras bırakanın yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü ya da yazılı başvuruda bulunulur. Hak düşürücü sürede reddimiras yapılmazsa hem varlıklar hem de borçlar kabul edilmiş sayılır.
3 aylık süreyi kaçıran mirasçılar, hükmen ret şartlarından yararlanabilir. Bu durumda miras bırakanın vefatın gerçekleştiği dönemde borcu ödemekten aciz olup olmadığına bakılır. Borçları mal varlığından daha fazla olanlar, söz konusu kapsamda değerlendirilir. Tereke yani miras borca batık olduğunda ödemeden aciz belgesi alınır ve iflas kararı talep edilir. Haczedilecek mal olmadığına dair kesinleşen kararın ardından aciz vesikası almak mümkün olur.
Biraz önce belirttiğimiz gibi mirasçılar, vefat eden kişinin borçlarından miras payları oranında sorumlu olur. Fakat vefat eden kişinin kredi borcunu ödemek istemiyorlarsa reddimiras olanağından faydalanabilirler. Ancak mirası reddettikleri zaman sadece borçları değil mal varlıklarından da yararlanma imkanı ortadan kalkar. Yani mirasçıların yalnızca borçları devredip murisin mal varlıklarını elde etme şansı bulunmuyor. Diğer taraftan, mirasçının ölümünden sonra kazanılan emekli ve dul aylığı gibi haklar kaybedilmez. Mirası reddetiğinizde kanundan doğan bu maddi haklarınızı koruyabilirsiniz.
Bankalar, tahsil edeceği ödemeleri teminat altına almak için kredi işlemleri sırasında hayat sigortası sözleşmesi yapar. Böylelikle kredi çekenin vefat etmesi durumuna karşı alacağı ödemeyi bir nevi garantiler. Vefat eden kişinin kredi borcunu sigorta şirketi öder. Banka, yalnızca poliçe limitinin üzerinde kalan miktar için mirasçılardan ödeme talep edebilir. Bunun haricinde sigorta şirketinden önce mirasçılardan borcun ödenmesini isteme hakkı yoktur. Miras bırakılan, vefat eden kişinin kredi borcunun hayat sigortası kapsamında olduğunu şu belgelerle kanıtlayabilir:
Miras bırakılanların her birinin bankaya ayrı ayrı başvuru yapması gerekir. Aksi takdirde yalnızca talepte bulunan mirasçıların hakları oranında geri ödeme yapılır. Ancak bir veya daha fazla mirasçıya vekalet verilmesi durumunda bu zorunluluk söz konusu olmaz.
Hayat sigortası yapıldığında mirasçıların kredi borcundan sorumluluğu ortadan kalkar. Borcun bu kapsamda değerlendirilmesi için birtakım şartların yerine getirilmesi beklenir. Ayrıca sigorta şirketleri arasında poliçedeki maddeler de değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla mirasçıların herhangi bir hak talebinde bulunabilmek için poliçedeki detayları özenle incelemesi önemlidir. Aşağıdaki tablo üzerinden bahsi geçen koşullardan bazılarını görebilirsiniz:
Mirasçılar, ödeme talebinde bulunmak için sigorta şirketlerine dava açabilir. Fakat bunun için iki şartın taşınması gerekir. Bankalar, hayat sigortası kapsamında yapılacak kredi borcu ödemelerinde öncelikli hak sahibidir. Bu nedenle mirasçılar, poliçe haricinde kalan meblağı bankaya ödemeden sigorta şirketlerine dava açamaz. Poliçe limitinin kalan borçtan daha yüksek olması durumunda ise mirasçılar için dava hakkı doğar.
Hayat sigortası hem bankaların hem de mirasçıların haklarını koruyan bir sistemdir. Kredi çekme işlemleri sırasında isteğe bağlı olarak düzenlenen bu poliçe, ölüm gibi durumlarda borcun ödenmesini teminat altına alır. Buna ölümden önce ödenen borç miktarı da dâhil edilir. Bu kapsamda daha önce bankaya yatırılmış olan miktardaki kredi hayat sigortasının mirasçılara ödenmesi sağlanır. Mirasçılar, borçlardan tüm mal varlığıyla sorumlu olduğu gibi söz konusu durumdan kaynaklanan kazançlardan faydalanma hakkını da elinde bulundurur. Böylece terekede hak sahibi olanlar, miras kredi borcunun daha önce ödenmiş miktarından yararlanabilir.
Bankalar, vefat eden kişinin borcunu yalnızca hayat sigortasının varlığı hâlinde siler. Kredi alım işlemleri sırasında bu sigortanın şartlarını belirlemek adına bir poliçe düzenlenir. Borçlu, sözleşmeye attığı imzayla koşulları kabul ettiğini gösterir. Bu poliçede teminat limiti gibi detaylar yer alır. Banka, kredi çekenin ani ölümü gibi durumlarda bu meblağı sigorta şirketinden tahsil eder. Geri kalan kısım için de mirasçılardan talepte bulunur. Hayat sigortasının olmadığı durumda ise bankanın muhatabı sadece mirasçılar olur. Mirasçılar ya da sigorta şirketi tarafından kredi borcunun kapatılmasının ardından süreç de tamamlanmış olur.
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.