Kur Korumalı Mevduat (KKM), 2021 sonunda kurdaki hızlı artışı frenlemek ve tasarruf sahiplerini TL mevduata yönlendirmek üzere “liralaşma” stratejisinin bir parçası olarak ortaya çıktı.
Döviz Dönüşümlü Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesabı TL faiz getirisi sağlayan veya kurun faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı korunması sunan bir vadeli mevduattır. Altın hesaplarından da döviz gibi KKM hesabına dönüşüm sağlanabilir. Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılabilir. Ayrıca “sıfır” stopaj avantajına sahiptir. Yani faiz üzerinden “vergi” kesintisi yapılmaz.
Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat Hesabı ise TL cinsinden USD, EUR ve GBP kurunun vade sonunda faiz oranından daha fazla artması durumunda kur farkı koruması sunan vadeli mevduattır. Hesap açılırken; TCMB tarafından her gün saat 11:00’de açıklanan USD, EUR ve GBP alış kuru dikkate alınır. Kur değişim oranını hesaplarken de başlangıçtaki ve vade sonundaki TCMB USD, EUR ve GBP alış kuru arasındaki yüzdesel fark alınır. Kur Korumalı TL Vadeli Hesapla ilgili tüm ödemeler TL cinsinden yapılır. Vergi avantajı (stopaj) bu hesap için de geçerlidir. Bu hesaptan gerçek kişiler yararlanabilir.
Küçük bir örnek ile KKM’yi açıklayalım…
Tasarrufunuz 100.000 TL (veya eşiti döviz) olsun. Bunu 32 günlük KKM hesabında değerlendirmek istediniz. Faiz oranını yüzde 30 olarak kabul edelim. Paranız 32 gün sonunda 102.630 TL olacaktır. Kazancınız yüzdesel olarak 32 günde yüzde 2.63’tür…
Hesabı açtığınızda örneğin USD 25 TL idi. 32 Gün sonra kur 27.5 TL olmuş ise yani USD yüzde 10 artmış ise banka hesabınıza 102.630 TL yerine 110.000 TL yatıracaktır. Böylece kurdaki yüzde 10’luk artış karşısında tasarruf sahibi korunmuş olacaktır.
Kur artışı eğer 32 günlük faiz getirisi olan yüzde 2.63’ün altında kalırsa, örneğin kur aynı dönem içinde yüzde 2 artmış ise, bankadaki birikiminiz hesap sonunda yine 102.630 TL olacaktır. Kur aynı dönem içinde düşerse de yine hesabınızdaki vade sonu biriminiz 102.630 TL’dir…
Örnekten de anlaşılabileceği gibi KKM kur artışına karşı tasarruf sahibini korumaktadır. Kur düşse de aynı kalsa da faiz kazancı bakidir. Ancak KKM tasarruf sahibini enflasyona karşı koruma konusunda yetersizdir. Ancak kur artışının enflasyon oranındaki artışın üzerinde olması durumunda tasarruf sahibi enflasyona karşı korunmuş olacaktır.
Kur artışına karşı tasarruf sahibini koruyan mevcut durumda TCMB’dir. Son yıllardaki kur atışı dikkate alındığında kamunun ciddi zarar ettiği açıktır: Eğer kamu (TCMB) bu kur farkını üstlenmemmiş olsaydı bilançosunda oluşan kar, kurumlar vergisi ve Hazine payı olarak kamuya intikal edecekti. Diğer taraftan bu mevduatlarda stopaj “sıfır” olduğu için bir vergi kaybı söz konusudur. Ayrıca şirketlerin Döviz KKM hesaplarından elde ettikleri kambiyo karları da kurumlar vergisinden muaf tutulmakta bu nedenle de eksik vergi tahsilatı yapılmaktadır. Tüm bu olumsuzluklar dikkate alındığında kamu son günlerde KKM özellikle de TL dönüşümlü olandan çıkmak için çeşitli yaptırımlarla bankalara baskı yapmaya başladı. Görünen o ki KKM hesapları için “çıkış stratejisi” devreye sokuldu…
Burada işin farklı bir boyutu karşımıza çıkıyor: Peki KKM’den çıkan nereye gidecek?
İstenmeyen belli: KKM’den çıkan tasarruf sahibi döviz tercih etmesin yine TL’de kalsın. Ancak TL mevduatlar hala enflasyona karşı mevduat sahibini korumaktan oldukça uzak. Döviz doğrudan-dolaylı bastırılırken tasarruf sahibine enflasyondan korunmak için iki yol kalıyor: Birincisi her türden mal satın alarak gelecek tüketimini bugüne çekmek. İkicisi de riskli bir alternatif olan Borsa…
Henüz kesin bir şey söylemek için erken. Ancak her türlü baskıya rağmen yine döviz tercih edenlerinde de olacağını söyleyebiliriz…
19.11.2024
13.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.