Hemen hemen herkes, maddi açıdan rahat bir geleceğin hayalini kurar, sigorta yaptırmak, geleceğinizi güvence altına alır.
İçindekiler
İsteğe bağlı sigorta, kişilerin emekli olmak ve ücretsiz sağlık hizmeti almak için kendi tercihleriyle prim ödediği bir sistemdir. İsteğe bağlı sigortadan yararlanmak için bir işverene tabi olmanıza gerek yoktur. Prim bedelini düzenli ödeyerek sigorta sistemine katılabilirsiniz. Özetle isteğe bağlı sigortalılık, herhangi bir işte çalışmasanız bile emekli olabilmenize imkân tanır. Bu hizmetle yaşamınız boyunca sigorta yardımlarından faydalanabilir, ölüm durumunda geride kalan yakınlarınıza maddi destek sağlayabilirsiniz.
İşverene tabi sigorta uygulamalarından yararlanamıyor veya herhangi bir meslek icra etmiyorsanız isteğe bağlı sigortaya yönelebilirsiniz. Bu sigorta türünde aylık geliriniz üzerinden düzenli prim ödemeniz yeterlidir. İsteğe bağlı sigortanın özellikleri ise şöyle:
Bu sigorta türünün en temel özelliği, herhangi bir zorunluluk içermemesidir. Çalışmadan emekli olmak isteyenlerin talebi doğrultusunda başlatılır. Prim ödemeleri gelirinizi olumsuz etkilediğinde ya da çalışmaya başladığınızda isteğe bağlı sigortalılığı durdurabilirsiniz.
Sigortasız kredi kartı hakkında detaylı bilgi için ilgili linke tıklayın!
İsteğe bağlı sigorta, kaliteli ve sağlıklı bir yaşam sürmek isteyenlere pek çok avantaj sunar. Yaşlılık döneminde finansal açıdan özgür olmanızı sağlar. Böylece çalışamadığınız yaşlara geldiğinizde maddi kaygılar duymanızı önler. İsteğe bağlı sigortanın avantajları şunlardır:
İsteğe bağlı sigortayla yakınlarınızın geleceğini de koruyabilirsiniz. Bu kapsamda emekli olduğunuzda hane halkı gelirine katkı sağlarsınız. Ayrıca vefat durumunda eşiniz ve çocuklarınız emekli maaşınızı almaya devam edebilir.
İsteğe bağlı sigorta, bazı dezavantajları da beraberinde getirir. Prim ödemeleri için aylık gelirinizin bir kısmını doğrudan sigortaya yatırmalısınız. İşverenler, çalışanları için sigorta primi öderken daha makul planlamalarla karşılaşır. İsteğe bağlı sigortalıların prim ödemeleri ise nispeten daha yüksektir. Ayrıca sigorta ödeme gecikmeleri size faizli şekilde geri dönebilir. Bu durumla karşılaşmamak için ödemelerinizi gününde ve kesintisiz yapmalısınız.
Sigorta tanımları arasındaki ayrım da dezavantajlar doğurabilir. Örneğin SGK ile Bağ-Kur statülerinde prim şartları birbirinden farklıdır. SGK’lılar 7.200; Bağ-Kur’lular ise 9.000 prim gününü doldurarak emekli olur. İki ayrı statüde prim ödemiş olanların son 7 yılına bakılır. SGK statüsünde emekli olmak için bu süreyi, 4A kapsamında sigortalı bir işte çalışarak tamamlamalısınız.
İsteğe bağlı sigorta hem bugün hem gelecekte konforlu bir yaşam sürmenizi sağlar. Farklı sosyal güvenceler sunan bu imkândan yararlanmak için bazı adımları izlemelisiniz. Sigorta yaptırmak isteyenleri bekleyen çeşitli şartlar ve ödeme planları bulunur. İlk defa isteğe bağlı sigortalı olacaklar, SGK’ya e-Devlet’ten başvurabilir. Ayrıca “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikametgâh yerinizdeki SGK il müdürlüklerine de müracaat edebilirsiniz.
Genel ve sağlık sigortanızı kendiniz yaptırmak istiyorsanız atmanız gereken ilk adım giriş bildirgesi almaktır. Başvuru adımına geçmeden önce isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesini e-Devlet üzerinden edinebilirsiniz. Bunun için e-Devlet’teki arama kısmına “İsteğe Bağlı İlk Tescil Kaydı” yazmanız yeterlidir. Ardından giriş bildirgesi belgenizi yazdırabilir, bulunduğunuz yerdeki SGK birimlerine başvurabilirsiniz.
İsteğe bağlı sigorta başvuru formunda kişinin; adı, soyadı, kimlik numarası, doğum tarihi, cinsiyeti, medeni hâli, anne ve baba adı gibi bilgileri yer alır. Ayrıca bu formda nüfusa kayıtlı olduğu yerin bilgileri ve ikametgâh adresi de bulunur. Belgenin devamında ise ilgili kanun maddeleriyle beraber prim ödeme isteğini belirten bir metin vardır. Bu belge, prime esas kazanç* beyanı bölümü de doldurulduktan sonra imzalanarak SGK şubesine teslim edilir.
İsteğe bağlı sigorta ücreti, aylık gelir üzerinden sabit oranlarla hesaplanır. Kazanca ve prim miktarına bağlı olan sigorta ücreti, alınacak emekli maaşını da belirler. Aynı zamanda yatırılan ücret ve sigorta türüne göre yararlanılabilecek sağlık ve güvenlik hizmetleri de değişir. İsteğe bağlı sigorta prim sınırları, mevcut asgari ücrete göre belirlenir. Tabi olunan statüye göre prime esas kazancın farklı oranlarında ödenir.
İsteğe bağlı sigorta yaptırırken ödeme planı ve bütçe gibi konulara dikkat etmelisiniz. Bu süreçte alt ve üst ödeme limitleri oldukça önemlidir. Aynı zamanda prim türlerini bilmek de bütçenizin korumanızı ve sigortadan beklentilerinizin karşılanmasını sağlar. Örneğin 4B statüsünde %32’lik prim tutarının %20’si MYÖ yani malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasını karşılar. Geriye kalan %12’lik kısım, genel sağlık sigortasını kapsar. Böylece hem sağlık sigortasının sağladığı ayrıcalıklardan yararlanabilir hem her türden duruma karşı önlem alabilirsiniz.
SGK prim borcu, ödeme planınızda büyük değişikliklere yol açabilir. İsteğe bağlı sigorta sorgulama işlemiyle prim borcunuzun olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Sorgulama için e-Devlet üzerinden “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” araması yapmanız yeterlidir. Ardından prim borçlarını yapılandırma ve taksitlendirme gibi fırsatlardan yararlanabilirsiniz.
İsteğe bağlı sigorta, yasalarla belirlenen koşullara göre yaptırılabilir. Genel ve sağlık sigortası sistemlerine dışarıdan dâhil olabilmek için aranan birkaç şart bulunur. İsteğe bağlı sigortalılık için şu şartları taşımalısınız:
İsteğe bağlı sigortalı olmak için T.C. vatandaşlığına gerek yoktur. Ancak Türkiye’de ikamet etme şartı bulunur. Ayrıca 5510 sayılı kanunun 5.maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerine tabi olmak, isteğe bağlı sigortalılık için engel değildir.
Yasal şartları taşıyan herkes, isteğe bağlı sigorta yaptırabilir. Örneğin ev hanımları, prim ödeyerek çalışmadan emekli olabilir. Bu sigorta türü, 18 yaşını tamamlamasına rağmen eğitimi devam edenler için de son derece uygundur. Ayrıca isteğe bağlı sigorta, yarı zamanlı ya da ayda 30 günden az çalışanlar tarafından sıklıkla tercih edilir. Zira bu kapsamda gerçekleştirilen ek prim ödemeleriyle gelecekte daha yüksek emekli maaşı almak mümkün hâle gelir.
Geri ödeme planlaması, belli bir süre içinde bütçeyi zorlamadan bugünü ve geleceği güvence altına almanızı sağlar. İsteğe bağlı sigorta primi ödemesi, aydan aya gerçekleştirilir. Sigorta başvurusunun kabul edilmesiyle başlayan süreç, her ayın sonuna kadar primlerin düzenli ödenmesiyle devam eder. Dilerseniz ilk ödemeyi en düşük sınırdan yapabilir, bütçenizin gidişatına göre prim tutarını kademeli olarak artırabilirsiniz.
İsteğe bağlı sigorta priminin kaç yıl ödeneceği, sigortalılık başlangıç tarihine göre değişiklik gösterir. Bu kapsamda emeklilik şartlarına düzenleme getirilen üç ayrı tarih baz alınır. Aşağıdaki tablodan ne kadar sürede ve prim ödemesiyle emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
İlk Sigorta Girişi | Yıl | Prim |
---|---|---|
... - 08.09.1999 | 10 yıl sigorta süresi | 3.600 gün prim ödemesi |
09.09.1999 - 30.04.2008 | 25 yıl sigorta süresi | 4.500 gün prim ödemesi |
01.05.2008 - ... | Yaş haddinden emeklilik | 5.400 gün prim ödemesi |
Bunlara ek olarak, normal emeklilik için 7.200 gün prim ödenir. BAĞ-KUR emekliliği için gerekli olan prim gün sayısı ise 9.000’dir. Bu noktada isteğe bağlı sigorta ödemesinin nereye yapılacağına da değinelim. Primlerinizi; anlaşmalı bankaların dijital ve fiziki kanallarından, PTT şubelerinden ya da kimlik numaranızla SGK’nın kredi kartı ile ödeme sistemi üzerinden yatırabilirsiniz.
İsteğe bağlı sigorta iptali, bazı durumlarda gerçekleşir. Bunlardan ilki, sigortalı bir işe girmenizdir. Bu durumda isteğe bağlı sigortanız otomatik olarak iptal edilir. Hiçbir sebep olmaksızın sigortayı iptal ettirmek için öncelikle talepte bulunmalısınız. Sigorta iptalini, e-Devlet üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Söz konusu talebin ardından primi ödenmiş ayın sonu itibarıyla isteğe bağlı sigortanız iptal edilir.
İster Bağ-Kur’a ister SGK’ye bağlı olun, aylık gelirinizin %32’siyle prim ödersiniz. Prim tutarı olarak belirlenen bu oranın %20’si malûlluk, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamındadır. Kalan %12’si ise genel sağlık sigortası içindir. Küçük bir örnekle isteğe bağlı sigorta primi hesaplama konusu daha net anlaşılabilir. Aylık gelirini 4.000 TL olarak beyan eden biri, bu tutarın %32’si kadar prim öder. Yani bu kişi, her ay gelirinin 1.280 TL’siyle isteğe bağlı sigorta primi yatırır.
Farklı sosyal güvence programları olduğu için isteğe bağlı sigorta primleri birbirine karıştırılabilir. İsteğe bağlı sigortalılık, herhangi bir kurum ya da iş yerinde çalışma zorunluluğu olmaksızın SGK hizmetlerinden faydalanabilmenizi sağlar. Aynı zamanda bu sigorta türü, 4A statüsüyle yarı zamanlı ve ayda 30 günden az çalışanları da kapsar. 2024 itibarıyla geçerli olan isteğe bağlı sigorta primleri aşağıdaki gibidir.
İsteğe Bağlı Sigorta Primleri (2024) | |
---|---|
4/A İsteğe Bağlı Sigorta Primi | en düşük 6.399 TL, en yüksek 48.005 TL |
4/B İsteğe Bağlı Sigorta Primi | Beyan edilen aylık gelirin %32’si |
Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigorta Primi | Beyan edilen aylık gelirin %32’si |
Ev Hanımları İsteğe Bağlı Sigorta Primi | Aylık en az 4.267 TL |
Normal sigortada primler, çalışan adına işveren tarafından ödenir. İşletme sahipleri de bu ücreti Bağ-Kur üzerinden kendileri yatırmalıdır. İsteğe bağlı programda kişi, kendi primini öder. Belirlenen prim günlerini tamamlayarak emeklilik hakkı kazanabilirsiniz.
Bugünü ve geleceği güvenceye alan sigorta poliçesi hakkında detaylı bilgi için linke tıklayın!
İsteğe bağlı sigortalar, genel olarak 4/B kapsamındadır. Bazı durumlarda ise 4/A kapsamına dâhil edilebilir. 4/A’lılar, 1261 günden fazla sigorta primi ödedikleri anda 4/B statüsüne geçer. Böylece Bağ-Kur kapsamında emekli olur. Ancak part-time veya dönemsel çalışan kişiler, isteğe bağlı sigortalılığa 4/A’lı olarak devam edebilir.
Ayda 30 günden az çalışan herkes bu statüde yer alır. 4/A isteğe bağlı sigorta primi, 2024 yılında en düşük 6.399 TL, en yüksek 48.005 TL olarak belirlenmiştir.
4/B isteğe bağlı sigorta programında net bir ücretten bahsetmek mümkün değildir. Zira sigorta primi, elde edilen gelir üzerinden sabit bir oranla hesaplanır. Buna göre 4/B isteğe bağlı sigorta prim oranı, 2024 yılı için %32’dir. Söz konusu oran, kişinin aylık gelirine uygulanır. Aylık gelir ise sigortalı tarafından SGK'ya beyan edilir.
Aylık gelir beyanınızın 30.000 TL olduğunu varsayalım. O hâlde her ay 9.600 TL isteğe bağlı sigorta primi ödemelisiniz. Bu noktada prim ödemelerinde bir alt sınır olduğunu tekrar hatırlatalım. 2024 için en düşük prim tutarı, 5.900,74 TL’dir.
Bağ-Kur, isteğe bağlı sigorta kapsamında değerlendirilir. Esasında 4/B sisteminin eski adıdır. Yani bu iki program birbirinin aynısıdır. Yani Bağ-Kur için 4/B’deki %32’lik prim oranı aynen geçerlidir. Bağ-Kur sigortası, bazı kişiler için zorunludur. Genellikle kendi işletmesine sahip olanlar tarafından yaptırılır. Fakat primler bir işveren tarafından değil de doğrudan sigortalı tarafından ödendiği için isteğe bağlı olarak kabul edilir.
Ev hanımları, tercihe bağlı sigortadan en çok faydalananlar arasındadır. Çalışmayan kadınlar, bu sistem sayesinde yeniden işe başlamak zorunda kalmadan emekli olabilir. Bu noktada 2024 isteğe bağlı sigorta primi ne kadardır ve nasıl hesaplanır gibi soruları merak edebilirsiniz. Ev hanımı isteğe bağlı sigorta primleri, asgari ücret üzerinden belirlenir. Brüt asgari ücret miktarı, 2024 yılı için 17.002 TL’dir. Buna göre isteğe bağlı sigorta priminin en düşük tutarı 4.267 TL’dir. En yüksek tutar ise bu ücretin 7,5 katı, yani 32.002,50 TL’dir.
Prim ödemelerinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Bunlardan biri, ödemelerin düzenli yapılması. Her ayın son gününe kadar mutlaka prim ödenmelidir. İşlem yapılmadığında kişi, sigorta programından çıkarılmaz. Ancak ödemesi yapılmayan aylar için gecikme faizi uygulanır. Kendi isteğiyle sigorta yaptıran kişiler, gelirlerini kaybetmeleri hâlinde SGK’ya başvurarak süreci sonlandırmalıdır. Aksi hâlde gecikme faizi işlemeye devam eder. Sigortalılığın sona ermesi, sadece kişinin vefatıyla ya da emekli maaşı almaya hak kazanması ile mümkündür. Bu şartlar dışında isteğe bağlı olarak yapılan sigortalar, ancak kişinin özel talebiyle sonlandırılabilir.
Ödemenizi geciktirdiğiniz takdirde sigortalılık durumunuz sona ermez. İlk 3 ay %3; ardından %2 oranında gecikme faizi uygulanır. Geciken prim ödemesinin 12 ay içinde faiz cezasıyla birlikte yapılması gerekir. 12 aydan sonra ilgili dönemin primlerini ödeme imkânı yoktur. İsteğe bağlı sigorta ödemesi yapılmayan aylarda MYÖ ve sağlık sigortalarından yararlanılamaz.
Notlar:
*sigortalının aylık brüt kazancı
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.