Havale ve EFT Nedir, Nasıl Yapılır?

Milyonlarca kişinin kullandığı dijital bankacılık işlemleri arasında yer alan havale ve EFT, para transferini son derece pratik hâle getirir. Siz de finansal işlemlerde teknolojinin sunduğu avantajlardan yararlanmak isterseniz HangiKredi olarak hazırladığımız bu yazıda EFT ve havale yöntemlerine dair merak ettiğiniz tüm sorulara yanıt bulabilirsiniz.

Havale Nedir ve Nasıl Yapılır?

Havale ve EFT birbirlerine benzese de esasen farklı işlemlerdir. Bu iki işleme dair detayları açıklamaya öncelikle havale işleminin ne olduğu ve nasıl yapıldığı gibi sorulara yanıt verilerek başlanabilir. Aynı bankada yer alan mevduat hesapları arasında yapılan para transferi işlemleri, havale olarak adlandırılır. Burada önemli olan nokta, bahsi geçen işlemin yalnızca aynı bankada açılmış olan hesaplar arasında yapılabilmesidir. Gönderici ile alıcının aynı ya da farklı kişiler olması fark etmez. Kişinin kendi hesapları arasında yaptığı havale işlemi ise virman olarak da bilinir.

Bir hesaptan diğerine havale ile para aktarmak için bazı bilgilere sahip olmak gerekir. İşlemi gerçekleştirmek için transfer yapmak istediğiniz hesabın sahibinin bilgileri ile IBAN numarasını bilmeniz yeterlidir. Havale işlemi; internet bankacılığı, mobil bankacılık, telefon ve ATM üzerinden gerçekleştirilebilir.

Transfer etmek istediğiniz tutarın hesabınızda mevcut olması hâlinde işleminiz saniyeler içerisinde onaylanır, para alıcıya aktarılır. İstenildiği takdirde yapılan bir havale işlemi kaydedilebilir veya düzenli ödeme yapılmasına dair talimat verilebilir. Bu sayede bir sonraki işlemin oldukça kısa bir süre içerisinde gerçekleşmesi mümkün olur.

Havale Türleri Nelerdir?

Havale, sadece banka ve PTT aracılığı ile yapılabilen bir işlemdir. Bu nedenle havale türleri de PTT ve banka havalesi olmak üzere ikiye ayrılır. Döviz havalesi ise ücretli bir işlemdir. Bu transfer, dünya genelinde SWIFT sistemi ile gerçekleştirilir.

PTT Havalesi

Banka hesabı bulunmayan ya da banka kanalını kullanmak istemeyen kişilerin tercih ettiği bir yöntemdir. Gönderici, alıcı ile ilgili bilgileri vererek havale edilecek tutarı bir PTT şubesine yatırır. Alıcı ise yine bir PTT şubesine giderek kimlik ibraz etmek suretiyle parayı çeker. Bu işlem, PTT’nin mobil uygulaması üzerinden online olarak da yapılabilir.

Banka Havalesi

Banka havalesi, PTT yöntemine göre daha basit ve hızlıdır. Bankada hesabı bulunan biri, aynı bankada hesabı bulunan başka bir kişiye, hesap numarası ya da IBAN bilgisi ile para gönderebilir. Kolay Adres teknolojisi sayesinde telefon numarasına veya T.C. kimlik numarasına da para gönderilebilir. Bu işlem, bankanın mobil uygulaması üzerinden birkaç saniyede yapılabilir. ATM üzerinden kartsız işlemle para gönderme de banka havalesi yöntemi olarak kabul edilir. Bu yöntem ile kartsız işlemler menüsünü kullanarak kart kullanmaksızın para göndermek mümkündür.

Havale Ücretleri Ne Kadardır?

EFT ve havale işlem ücreti, bankadan bankaya değişiklik gösterebilir. Bazı bankalar, belirli şartlar doğrultusunda bu işlemlerin ücretsiz bir şekilde yapılmasına izin verebilir. Örneğin; Ziraat Bankası havale ücreti ile Halkbank havale ücreti birbirinden farklı olabilir. Söz konusu ücretler için Fi̇nansal Tüketi̇ci̇lerden Alınacak Ücretlere İli̇şki̇n Usul ve Esaslar Hakkında Tebli̇ğ doğrultusunda bazı limitler belirlenmiştir. Dilerseniz aşağıdaki tablodan banka havale ücretlerini genel hatlarıyla inceleyebilirsiniz.

Tabloda yer alan rakamlar, bankalara göre küçük meblağlarda farklılık gösterebilir. Dilerseniz bankanızın adı ile arama yaparak 2023 yılına dair güncel havale ücretlerini öğrenebilirsiniz. Bu sayede işlem yapmadan önce ne kadar havale ücreti ödeyeceğinizi öğrenmeniz de mümkün olur.

EFT Nedir ve Nasıl Yapılır?

Havale ve EFT, banka müşterilerinin en çok ihtiyaç duyduğu işlemler arasında yer alır. Özellikle EFT, son derece faydalı ve kullanışlı bir işlemdir. Kısaca EFT olarak tanımlanan işlemin tam adı “Elektronik Fon Transferi” şeklindedir.

EFT, farklı bankalar arasındaki para transferlerini ifade eder. Yani X bankasındaki bir hesaptan Y bankasındaki bir hesaba para göndermek, EFT yapmak demektir. Bu işlemde alıcı ve gönderici farklı kişiler olabilirken aynı kişi, farklı bankalarda bulunan hesapları arasında da transfer yapabilir.

EFT işlemleri, sadece yurt içinde ve TL cinsinden yapılır. Transfer sırasında hesap numarası, IBAN, T.C. kimlik ve telefon numarası gibi bilgiler kullanılır. Bankaların fiziksel şubelerinden, internet şubelerinden, mobil uygulamalarından ve ATM’lerinden EFT yapmak mümkündür.

EFT Ücretleri Ne Kadardır?

Banka müşterilerinden talep edilen havale EFT ücreti, yıllık periyotlarla güncellenir. Ayrıca ilgili alanı kapsayan mevzuata yönelik değişiklikler de bu ücretlere yansıyabilir. 2023’te yapılan düzenlemeler ışığında EFT ücretleri aşağıdaki gibi düzenlendi:

Yukarıdaki tabloda belirtilen rakamlar, bankadan bankaya farklılık gösterebilir. Dolayısıyla bu yöntemle transfer işlemi yapmadan önce birkaç saniyenizi ayırarak bankanıza ait güncel rakamları öğrenebilirsiniz.

Havale ve EFT Arasındaki Farklar Nelerdir?

Temelde benzer transfer işlemleri olsalar da EFT havale farkı olarak sayılabilecek bazı unsurlar bulunur. Bu iki kavram, esasen mantık olarak aynı işlemi ifade eder. Aralarındaki fark, paranın bulunduğu bankadan dışarı çıkıp çıkmaması ve işlem saatleri ile ilgilidir. Havale EFT farkları şöyle açıklanabilir:

• İşlem Süresi: Havale işlemi, aynı banka içindeki hesaplara anında gerçekleşir. Farklı bankalar arasında yapılan havale işlemleri ortalama 1-2 saat arasında gerçekleşir. EFT işlemi ise farklı bankalar arasında yapıldığında bu zaman aralıklarından daha uzun sürebilir. Ayrıca havale işlemi 7/24 yapılabilirken EFT ancak iş günlerinde ve mesai saatleri içerisinden gerçekleştirilebilir.
  • İşlem Ücreti: Havale, genellikle EFT işlemine göre daha düşük ücretlidir. EFT işlemi, transfer edilen tutarın yüzdesi üzerinden veya sabit bir ücret olarak hesaplanabilir.
    • Hesap Bilgileri: Havale işleminde sadece alıcının hesap numarasına ve ismine ihtiyaç duyulur. EFT işleminde ise alıcının IBAN numarası ve banka kodu gibi ek bilgilere ihtiyaç duyulur.
      • Banka Seçimi: Havale işlemi, aynı banka içindeki hesaplar arasında yapılabildiği için banka seçimi söz konusu değildir. EFT işlemi ise farklı bankalar arasında gerçekleştirildiğinden gönderenin ve alıcının banka seçimi önem kazanır.
        • İşlem Limitleri: Havale, genellikle daha yüksek işlem limitlerine sahiptir. EFT işlemlerinde ise günlük ve aylık para transfer limitleri belirlenebilir.

Sonuç olarak bu iki para transfer yönteminin farklı alanlarda avantajlar sağladığından söz edilebilir. Hızlı ve düşük ücretli para gönderme işlemi için sıklıkla havale tercih edilir. Farklı bankalar arasında bir transfer yapılmak istendiğinde ise EFT ön plana çıkar.

EFT ve Havale ile Gönderilebilecek Tutar Limiti Nedir?

EFT ve havale işlemleri için belirlenmiş tutar limitleri bulunur. Bu limitler, bankaların kendi belirlediği kurallar çerçevesinde değişebilir. Genel olarak kabul gören limitler aşağıdaki gibidir:

• Havale İşlemi: Aynı banka içinde yapılan havale işlemleri için genellikle bir üst sınır belirlenmez. Ancak bazı bankalar aylık toplam havale tutarı için limitler belirleyebilir. Farklı bankalar arasında yapılan işlemlerde ise genellikle günlük havale limiti 50.000 TL ile sınırlandırılır.
  • EFT İşlemi: Farklı bankalar arasında yapılan işlemler için genellikle günlük EFT limitinde 50.000 TL tutarında bir sınır belirlenir. Bazı bankalar, müşterilerinin talepleri doğrultusunda bu tutarı yükseltebilirler.

Belirtilen tutarlar, bankaların kendi politikalarına bağlı olarak değişebilir. Bazı bankalar, müşterilerine özel olarak daha yüksek tutarlar için izin verebilirken bazıları ise daha düşük tutarlar için sınırlandırma getirebilir. Bu nedenle özellikle yüksek tutarlı işlemler yapmadan önce bankanızla iletişime geçerek güncel limitleri öğrenmeniz önerilir. Dilerseniz bankanızla iletişime geçerek EFT limiti artırma talebinde de bulunabilirsiniz.

EFT ve Havale Saatleri Nelerdir?

İşlem yapmadan önce havale EFT saatleri hakkında bilgi edinmek önemlidir. Belirli saatler dışında yapılan işlemler anlık olarak gerçekleşmez ve bu durum da işlerinizin aksamasına neden olabilir. Banka havale saatleri konusunda herhangi bir sınırlama bulunmaz. Transfere konu olan para aynı bankada kaldığı için havale işlemleri 24 saat yapılabilir.

Saat ile ilgili sınırlama EFT işlemlerinde vardır. Bu sınırlama, mesai saatleri dâhilinde belirlenir. EFT işlemleri genellikle saat 09.00 ile 17.00 arasında yapılabilir. Banka EFT saatleri, bazı durumlarda 08.00 ile 17.15 arasına da esneyebilir. Bununla birlikte Kolay Adres ve FAST gibi teknolojiler sayesinde belirli limitler dâhilindeki EFT işlemleri de 24 saat boyunca gerçekleştirilebilir.

Bazı bankalar, müşterilerine “Geç EFT” olarak adlandırılan bir hizmet sunar. Geç EFT, ek ücret ödemek kaydıyla mesai saatleri dışında EFT işlemi yapma imkânı sunan bir hizmettir. Tüm bu detaylar göz önünde bulundurularak çalışılan bankada EFT saat kaça kadar yapılabiliyorsa ona göre hareket etmek gerekir.

Hafta Sonları Havale ve EFT Yapılabilir mi?

Havale işlemlerinde saat kısıtı olmadığı gibi gün sınırı da bulunmaz. Dolayısıyla hafta sonlarında da havale yapabilmek mümkündür. Fakat hafta sonu EFT için aynı durum geçerli değildir.

EFT işlemleri, sadece iş günlerinde yapılabilir. Yani hafta içi olarak tanımlanan pazartesi - cuma günleri arasında ve mesai saatlerinde EFT para gönderme işlemi yapılabilir. Bunun dışında Kolay Adres, FAST, Geç EFT gibi yöntemler ile hafta sonu EFT yapabilmek mümkündür.

Havale ve EFT Ne Zaman Hesaba Ulaşır?

Para transferi işlemleri ile ilgili merak edilen detaylardan biri de gönderilen paranın alıcının hesabına ne zaman ulaşacağıdır. Geliştirilen finansal teknolojiler sayesinde havale ve EFT işlemlerini anlık olarak yapabilmek mümkündür. Fakat bu her zaman mümkün olmayabilir. Peki anlık gönderimin mümkün olmadığı durumlarda EFT ve havale ne zaman hesaba geçer?

• Havale işlemlerinde bir süre kısıtlaması olmadığı için meblağın alıcının hesabına iletilmesi en fazla birkaç dakika sürer.
• EFT işlemleri ise eğer mesai saatleri içerisinde yapıldıysa birkaç dakikada alıcının hesabına düşer.
• Eğer anlık EFT işlemini mümkün kılan bir hizmet kullanılmıyorsa mesai saatleri dışında yapılan EFT işlemleri, bir sonraki iş gününün başlamasının ardından gerçekleşir.
• Cuma akşamı ve hafta sonu yapılan işlemler ise pazartesi günü hesaba ulaşır.

Havale ve EFT ile yapılan para transferleri, yukarıda belirtildiği şekilde hesaba ulaşır. Hafta sonu ve mesai işlemleri dışında yapılan transferlerdeki durum, dinî ve millî bayramların dâhil olduğu resmî tatil günlerinde için de aynı şekildedir.

Havale ve EFT İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Havale ve EFT, bankacılık işlemlerinin en temel parçaları arasındadır. Dolayısıyla hatalı işlemler istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle havale ve EFT işlemleri yaparken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır.

• Transfer yapılacak kişinin banka hesap bilgileri doğru bir şekilde girilmelidir. Yanlış hesap numarası, IBAN veya şube kodu gibi hatalar, işlemin başarısız olmasına veya yanlış hesaba para gönderilmesine neden olabilir.
  • Gönderilecek tutarın doğru ve eksiksiz bir şekilde girilmesi gerekir. Yanlış miktar girilmesi durumunda işlem başarısız olabilir veya istenen tutar gönderilmemiş olur.
    • Bahsi geçen işlemlerde gönderim ücretleri de mutlaka hesaba katılmalıdır. Bankalar, havale ve EFT işlemleri için belirli bir ücret talep eder. Bu meblağlar, işlem yapıldığında hesaptan düşülür. Bu ücretlerin dikkate alınmaması işlem tutarının eksik olmasına neden olabilir.
      • EFT işlemlerinde, işlem yapılan hesabın başka bir bankada olması nedeniyle işlem ücretleri daha yüksek olabilir. Bun gibi durumları önlemek adına mümkünse aynı banka içindeki hesaplara havale işlemi tercih edilebilir.
        • İşlem yapılan bankanın güvenlik önlemlerine dikkat edilmelidir. Özellikle işlem yaparken internet bankacılığı ile yapılıyorsa güçlü şifreler oluşturmak ve her zaman güvenli bir internet bağlantısı kullanmak önemlidir.

Özetle havale ve EFT işlemlerini yapmak için doğru ve tam bilgilere sahip olmak gerekir. İşlem ücretleri ve mesai saatleri gibi faktörler de dikkate alındığı takdirde işlemlerin başarıyla gerçekleşmesi mümkün olur.

Havale ve EFT İşlemleri İptal Edilebilir mi?

Havale ve EFT iptal etme işlemleri, eğer para alıcı hesaba geçmemiş ise kolaylıkla yapılabilir. Beklemede olan ya da ileri tarihte gönderilmesi için talimat verilmiş olan havale ve EFT işlemlerini de henüz gerçekleşmeden iptal edebilmek mümkündür. Bunun için internet bankacılığı ve mobil uygulamalar en pratik seçeneklerdir.

Eğer yanlış bir hesaba havale ya da EFT yapılmış ise bu durumda doğrudan banka ile iletişime geçmek gerekir. Müşteri hizmetlerini aramak ya da şubeye gitmek sureti ile iptal talebinde bulunulabilir. Bu durumda alıcı hesap aynı bankada ise aracı kurum hızlı bir şekilde hesap sahibi ile iletişime geçer. Hesap farklı bankada ise bu sürecin biraz daha uzun olabilir.

Her hâlükârda yanlış gönderilen bir paranın geri alınabilmesi için alıcı hesabın sahibi tarafından onay verilmesi gerekir. Bu nedenle havale ve EFT işlemlerini onaylamadan önce alıcı bilgilerini kontrol etmekte fayda var.

Havale ve EFT ile Alışveriş Yapılabilir mi?

Havale ve EFT işlemleri, online alışveriş yapılan internet sitelerinde de bir ödeme aracı yerine geçebilir. Satıcının havale ve EFT ile ödeme kabul etmesi hâlinde bu yöntemle alışveriş yapmak mümkündür. Bu noktada havale EFT ile ödemenin iki taraf için de belirli riskler içerdiğini hatırlatmakta fayda var. Bu sebeple söz konusu işlemler, diğer online ödeme yöntemlerine göre daha az kullanılır.

Alışveriş sitelerinin genellikle havale veya EFT kabul etmek için belirli şartlar koştuğunu da unutmamak gerekir. Ayrıca bu yollarla yapılan alışverişlerde iade veya şikâyet süreçleri, diğer ödeme yöntemlerine göre daha karmaşık olabilir. Dolayısıyla bu yöntem, karşılıklı güvenin sağlanması hâlinde tercih edilmelidir.

Yurt Dışına Havale ve EFT Yapılabilir mi?

Havale ve EFT, yurt dışındaki hesaplara da yapılabilir. Bu işlem için uluslararası para transferi veya SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) adı verilen bir sistem kullanılır. Tabii yurt dışına havale veya EFT yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunur.

Öncelikle işlem yapılacak banka ve ülkenin para birimi konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir. Gönderilen para miktarına, ülkeye ve bankaya göre farklı ücretler alınabilir. Ayrıca para transfer işleminde alıcı banka tarafından ek belgelerin istenebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Havale veya EFT yapmadan önce bankayla iletişime geçerek işlemin nasıl gerçekleştirileceği, hangi ücretlerin uygulanacağı ve ne kadar sürede tamamlanacağı konusunda bilgi alınması önerilir.