Yeni Girişimciler için Vergi Yükümlülükleri

Yeni girişimciler için vergi yükümlülükleri nelerdir?

Yeni bir girişimci olarak vergi yükümlülüklerinizi düzenli olarak yerine getirmeniz işletmenizin başarılı şekilde büyümesini sağlar. Yani vergi mevzuatına uyum sağlamanız sadece yasal zorunlulukları yerine getirmek anlamına gelmez, aynı zamanda işletmenizin finansal sağlığını da korur. Bu nedenle, vergi danışmanları ve muhasebecilerden profesyonel destek alarak vergi yükümlülüklerinizi daha etkili bir şekilde yönetebilirsiniz. Girişimciler için vergi yükümlülükleri ise işletmenin türüne - büyüklüğüne göre değişiklik gösterir. Söz konusu genç girişimci vergi yükümlülükleri, işletmenizin resmi olarak tanınması dahil günlük operasyonlarınızda karşılaşacağınız çeşitli vergi türlerinden oluşur.

1. İşletme Türüne Göre Vergi Kayıtları

Girişimciliğe adım attığınızda işletmenizin türüne karar vermek ve buna uygun vergi kayıtlarını yaptırmak ilk yapmanız gereken şeylerdir. İşletme türünüz şahıs şirketi, limited şirket ya da anonim şirket olabilir. Her bir işletme türü için farklı vergi kayıt işlemleri ve yükümlülükler bulunur. Şirket türleri ve vergi kapsamları şöyle sıralanabilir:

• Şahıs Şirketleri: Genellikle küçük çaplı işletmeler için tercih edilir. Vergi yükümlülükleri nispeten daha basittir. Şahıs şirketlerinde, işletme sahibi tüm kârdan / zarardan sorumludur, bu nedenle işletme gelirleri şahsi gelir olarak vergilendirilir.
• Limited Şirketler: Daha büyük çaplı işletmelere uygundur, ortaklı kurulan şirketlerdir. Limited şirketlerin vergilendirilmesi, şirketin kârına göre yapılır, kişisel gelirlerden ayrı tutulur. Ortakların sorumluluğu, koydukları sermaye ile sınırlıdır.
• Anonim Şirketler: En büyük işletme türüdür, genellikle halka açık şirketlerdir. Anonim şirketlerin vergi yükümlülükleri daha karmaşıktır, çünkü çeşitli yasal düzenlemelere tabidir. Her bir ortağın sorumluluğu şirket kuruluşunda taahhüt edilen sermaye kadardır.

2. Vergi Numarası ve Vergi Levhası Alma

Her işletme, faaliyetlerine başlamadan önce bir vergi numarası almak zorundadır. Vergi numarası, işletmenizin resmi olarak tanınmasını sağlar, tüm vergi işlemlerinde kullanılır. Ayrıca, vergi levhası da almanız gerekir. Vergi levhası, vergi mükellefi olduğunuzu gösterdiğinden görünür bir yere asmalısınız.

Vergi numarası alma aşamasında hangi vergi dairesine bağlıysanız oraya başvuruda bulunmanız yeterlidir. Başvuru sürecinin tamamlanmasının ardından vergi numaranızı size iletilir. Bu konu hakkında diğer önemli olan ise güncelleme ve doğru muhafazadır. Özellikle işletme adresi veya faaliyet konusunda değişiklikler olduysa vergi levhasını güncellemeyi unutmamalısınız.

3. KDV (Katma Değer Vergisi) Yükümlülükleri

KDV, mal ve hizmet satışlarında alınan vergi türüdür. İşletmenizin KDV mükellefi olup olmadığını belirlemek için faaliyet alanınıza, yıllık cironuza göre değerlendirme yapılır. KDV mükellefi iseniz her ay KDV beyannamesi vermek, KDV ödemelerini zamanında yapmak zorundasınız.

KDV oranları ise satılan mal veya hizmet türüne göre değişiklik gösterebilir. Zaruri ihtiyaçlarda düşük KDV uygulanırken lüks tüketime giren ürünlerde daha yüksek KDV görülebilir. İşletmenizin KDV yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için satış faturalarında KDV'nin doğru şekilde hesaplanması, belirtilmesi gerekir. Ayrıca, alış faturalarındaki KDV tutarlarını da dikkate alarak indirimli KDV hesaplamaları yapabilirsiniz.

4. Geçici Vergi Beyannamesi

Geçici vergi, işletmenizin yıl içinde belirli dönemlerde (üçer aylık) kârı üzerinden hesaplanan ve ödenen vergidir. Yıl sonu vergi yükümlülüklerine mahsuben ödenir, yıllık vergi beyannamesi verildiğinde nihai kâr üzerinden hesaplanarak mahsuplaştırılır.

Geçici vergi oranı, genel olarak yıllık kurumlar vergisi oranına eşittir. Geçici vergi beyannameleri, üçer aylık dönemlerin sonunda verilir, ödemeler de bu beyannameler üzerinden yapılır. Amacı, işletmenizin yıl boyunca düzenli olarak vergi yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamak, yıl sonunda büyük vergi yükü ile karşılaşmanızı önlemektir.

5. Muhtasar Beyanname

Muhtasar beyanname, işletmelerin çalışanlarına ödedikleri ücretler üzerinden kestikleri gelir vergisini beyan ettikleri bir beyannamedir. Ayrıca, kira ödemeleri gibi belirli ödemeler üzerinden de vergi kesintisi yapılır, muhtasar beyanname ile beyan edilir.

Muhtasar beyanname, stopaj yoluyla kestiğiniz vergileri devlete beyan etmenizi sağlar. Her ay veya üç aylık dönemlerde muhtasar beyanname verilir, kesilen vergiler bu beyannamede belirtilir. Çalışanlarınızın maaşlarından kestiğiniz gelir vergisi ve damga vergisi gibi kesintileri bu beyanname ile bildirmeniz gerekir. Dolayısıyla işletmenizin vergi dairesine düzenli olarak bildirimde bulunmasını sağlar.

6. Damga Vergisi

Resmi belgeler ve anlaşmalar üzerinden alınan ödeme ise damga vergisidir. İşletmeniz çeşitli sözleşmeler, fatura ve diğer resmi belgeler düzenlerken bu belgeler üzerinden damga vergisi ödemek zorundadır. Damga vergisinin oranları belge türüne göre değişiklik gösterir.

Damga vergisi, sözleşmeler, kira kontratları, senetler, makbuzlar gibi birçok farklı belge üzerinde uygulanabilir. Belgeler düzenlenirken damga vergisinin doğru şekilde hesaplanması ve ödenmesi önemlidir. Damga vergisi oranları ise belgenin türüne, üzerinde belirtilen tutara bağlı olarak değişir. Genç girişimci vergi yükümlülüğü çeşitleri arasında en önemli unsurlardan biridir. Çünkü damga vergisini düzenli olarak ödemeniz vergi mevzuatına uyum sağlamanız açısından hayati önem taşır.

7. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi

Yeni girişimciler için vergi yükümlülükleri arasında yer alsa da her işletme, faaliyetlerinin sonunda yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundadır. Bu beyanname, işletmenizin yıllık kârı üzerinden hesaplanan gelir vergisinden oluşur. Şahıs şirketlerinde sahibinin kişisel gelir vergisi olarak değerlendirilirken limited - anonim şirketlerde işletme kârı üzerinden hesaplanır.

Yıllık gelir vergisi beyannamesi, işletmenin mali yıl boyunca elde ettiği gelirlerin, giderlerin ve net kârın detaylı bir dökümünü içerir. Genellikle yılın belirli döneminde (örneğin Mart ayında) verilir ve belirlenen süre içinde ödenir. Yıllık gelir vergisi beyannamesini doğru, eksiksiz doldurmanız işletmenizin vergi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi açısından önemlidir.

8. Kurumlar Vergisi

Kurumlar vergisi, limited ve anonim şirketler için kâr üzerinden hesaplanarak ödenir. Oranı ise her yıl hükümet tarafından belirleneceğinden belirli dönemlerde yasal düzenlemelerle değişebilir, ancak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilerek ödenir. İşletmenin net kârı üzerinden hesaplanır. İşletme olarak kurumlar vergisi beyannamesini zamanında, doğru bir şekilde vermeniz vergi yükümlülüklerinizi yerine getirmeniz açısından önemlidir.

9. Sosyal Güvenlik Primleri

İşletmenizde çalışan personel varsa onların sosyal güvenlik primlerini düzenli olarak ödemek zorundasınız. Çünkü primler, çalışanların sağlık, emeklilik gibi sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmeleri için gereklidir. İşveren olarak çalışanlarınızın sigorta primlerini hesaplayıp her ay Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildirmek ve ödemekle yükümlüsünüz.

Sosyal güvenlik primleri, işveren - çalışan arasında paylaşılan bir yükümlülüktür. İşveren, çalışanların brüt maaşları üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik primlerinin işveren payını ve çalışan payını düzenli olarak SGK'ya ödemelidir. Primlerin amacı, çalışanların sosyal güvenlik haklarından yararlanmasını, işletmenizin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamaktır.

10. Defter Tutma ve Beyanname Verme Yükümlülükleri

Vergi mevzuatı gereğince, her işletme belirli defterleri tutmak ve beyanname vermek zorundadır. İşletme türüne göre değişen bu defterler, işletmenizin mali durumunu, faaliyetlerini şeffaf şekilde göstermek amacıyla tutulur. Ayrıca, aylık - yıllık bazda çeşitli beyannameler vermeniz gerekmektedir.

Günlük muhasebe işlemlerini kaydetmek için yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defteri gibi çeşitli defterler tutmanız gerekir. Bu defterler, işletmenizin mali durumunu,  ticari faaliyetlerini detaylı bir şekilde gösterir. Ayrıca, aylık - yıllık bazda verilen KDV beyannamesi, geçici vergi beyannamesi, kurumlar vergisi beyannamesi gibi çeşitli beyannameler, işletmenizin vergi yükümlülüklerini eksiksiz tamamladığınızı gösterir.

11. Elektronik Fatura ve Defter Tutma Zorunluluğu

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte birçok işletme elektronik fatura ve defter tutma sistemine geçtiğinden e-fatura / e-defter uygulamaları, vergi işlemlerinin daha hızlı ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Özellikle belirli bir ciro sınırını aştığınız takdirde elektronik fatura ve e-defter zorunludur. Amaç ise işletmenizin kağıt fatura, defter tutma zorunluluğunu ortadan kaldırarak elektronik ortamda bu işlemleri gerçekleştirmelerini sağlamaktır. Aynı zamanda bu uygulamalar, vergi süreçlerini hızlandırır,  hata oranını azaltır.

Şirketinizin finansal ihtiyaçlarını en uygun koşullarda karşılamak için KOBİ kredilerine göz atın!