FED’in Faiz Artırımları Ne Anlama Geliyor?

Konut ve istihdam piyasaları sıkışık kalmaya devam ederken, Fed attığı adımların etkilerini dilediği hızda görmeyince de söylemlerini iyiden iyiye arttırdı. Sıradan bir Amerikalı ev alırken %7 ilk emlak faizini kabul etti. İşte tam bu gelişmeler hazmedilmeye çalışılıyordu ki, Amerika cephesinden 2008 krizinden bu yana görmediğimiz banka iflasları gelmeye başladı. Amerika sonrası İsviçre tarafında Credit Suisse cephesinden de  kötü haberler eklenince, piyasa iyiden iyiye gerildi. 

2 haftalık istişarelerden sonra kamuoyunda Fed pas geçer, piyasaları zora sokmaz diye düşünüldü, ancak bana sorarsanız pandemi sonrası unuttukları bir şey vardı ki, geleneksel piyasalarda anlık şok ve bu şoklara verilen cevaplar da artık eskidi.

Merkez Bankaları 

Gelişmekte olan ülkelerin Merkez Bankaları ile gelişmiş ülkelerin Merkez Bankaları arasındaki en büyük ve temel fark söylemlerine sadık kalmalarıdır. Gelişmekte olan piyasalar sıcak paraya ihtiyaç duydukları için zaman zaman yatırımcı ilgisi adına enflasyon ve faiz dengelerini bozabilirler. Unuttukları ve kısa vadede çalışıyormuş gibi gözüken bu sistemin en büyük sıkıntısı ise, bu müdahaleleri  ekonominin unutmamasıdır. 

Ekonomi çarklardan oluşan bir sistemdir ve siz bir çarka dahi istediğiniz gibi yön vermeye çalışırsanız, o andan itibaren her alan etkilenir. Serbest piyasa dinamikleri bozulur ve yatırımcı sizden uzaklaşır. Türkiye ekonomisi bu senaryoları sıkça görmüş bir ülke olarak özellikle seçim sonrasında zararlarını görmeye başlayabilir. 

Bizim Merkez Bankamızın aksine ABD Merkez Bankası, Avrupa Merkez Bankası gibi dev bankalar tonunu değiştirmez ve söylemleri ile piyasaları yönlendirir. Hatta söylemleri o kadar etkilidir ki, oranlarsak, ABD Merkez Bankası Fed piyasaları %98 söylemleri ile, sadece %2 aksiyonları ile hareketlendirir. O nedenle bankacılık sektöründe çıkan kısa süreli sıkıntılar nedeniyle banka bu toplantıyı pas geçecek kamuoyu tartışması başından bu yana hatalıdır. 

Ancak gel gelelim, bu işlerin bir de yatırımcı gözünden algılanması var. Bu ciddi bir problem. Tarihte yaşanan krizlere baktığımız zaman,  sorunların gerçekten yaşanan korkunç olaylardan değil de, yaşanabilecek olası olayların yarattığı kaygılardan dolayı gerçekleştiğini görürüz. Yani aslında bir satış dalgası ya da baskısı yoktur, ancak eli kuvvetli bir yatırımcı buna inanır ve dillendirir ise, o satış gelmeden baskı piyasayı etkiler. Buna sentiment denir. Balinaların duyguları da küçük yatırımcıların sermayesinden çok ama çok daha etkindir. 

Bankalar nasıl etkilendi? 

Fed olayına bu gözle geri dönersek, bankaların nezdinde yaşanan sıkıntı balinaları ürküttü. Neden mi? Silikon Valley Bankası çöktüğünde asıl etkilenenler %93 ile büyük bakiye sahipleri oldu, çünkü 250.000 doların altında parası olanlar Sigorta Fonu’ndan zaten alımlarını, olayı takip eden 3-5 gün arasında aldılar ya da alacaklar. Ancak daha fazla paraya sahip olanlar, artan faizler, batan bankalar ve düşmekte yavaş kalan enflasyon baskısı ile sektörde yaşanan zincirleme olaylardan daha çok rahatsız oldular. Çünkü onların elindeki paranın hareket etme hızı küçük yatırımcıların parasından en az 10 kat daha yavaş ve meşakkatli. 

İşte tam burada, az önce bahsettiğimiz kaygının devreye girdiğini ve tedirginlik ile Fed faiz arttırımına beklenenden daha kötü reaksiyon vermesine neden oldu demek doğru olacaktır. 

Peki piyasa Fed’in çuvalladığını düşünürken akıllı para nereye akıyor dersiniz? Önümüzdeki 6 ay boyunca kripto ve altın cephesinden iyi haberler alacağız ve paranın emtialara ve riskli hareketi kolay, nakte çabuk dönüşebilen alanlara kayacağını söyleyebilirim. Yeni projelere, verilere bakarsak anlamak zor olmayacaktır. Kripto tarafında Etheryum ve Bitcoin dirençlerini destek haline getirirken, altın tarafında da 2000 dolar yolculuğu başladı. 

Yaşayıp göreceğiz… 

Beste Uyanık'a ait diğer içerikleri okumak için:

• Kripto Paraları Ne Kadar Biliyoruz?
• NFT Nedir?
• Bukalemun Sezonunu Anlayın ve Kazanın