Tüik tarafından açıklanan kasım ayında manşet TÜFE enflasyonu, %3,51 ile piyasa (3,00%) üstünde gerçekleşti.
İçindekiler
Yıllık çekirdek enflasyon, %16.82’den %17.62’ye, yıllık ÜFE %46.31’den %54.62’ye yükseldi. Böylece yıllık ÜFE enflasyonu, endeksin hesaplanmaya başlandığı 2003 yılı sonrası en yüksek seviyesine çıktı. Diğer yandan bağımsız ekonomistlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Kasım ayında enflasyon aylık %9.9, yıllık enflasyon ise %58.65 oranında arttığını açıkladı.
Aslında görüldüğü gibi Tüik ve Enag arasından önemli bir enflasyon farkı var. Yaşanan ve hissedilen enflasyona bakılırsa Enag rakamlarına daha yakın olduğumuzu rahatça söyleyebiliriz. Ayrıca Tüfe ve Üfe arasından tarihte hiç görülmemiş kadar bir makas açılmış durumda.
Grafikte görüldüğü gibi ÜFE-TÜFE makası 26,4 puandan 33,3 puanı ile rekor seviyeye yükseldi.
Kasım ayında manşet enflasyonun yükselmesinin yanında çekirdek enflasyonda, talep ve kur kaynaklı etkilerin mal fiyatlarında yarattığı yükselişin yanı sıra, hizmet enflasyonunun da hızlanması artışa yol açtı. Manşet enflasyonun yükselmesinde akaryakıt ve yakacak fiyatlarındaki artışların etkisiyle hızlanan yıllık enerji enflasyonu da etkili oldu. ÜFE yıllık enflasyonu, özellikle Türk lirasının değer kaybı yüzünden maliyet kaynaklı faktörlerin hem mevcut durumda hem bundan sonra TÜFE üstünde belirgin risk oluşturmaya devam ettiğine işaret etti.
Küresel emtia fiyatlarının yüksek seyri, tedarik sorunları, TL’nin değer kaybı ve kuraklık gibi etkilerle gıda fiyatlarındaki artış nedenleriyle enflasyon görünümündeki riskleri artırmaya devam ediyor. Maliyet artışının yanında enflasyon beklentilerindeki kötüleşme de enflasyon görünümü için olumsuz etkilemeye devam ediyor. Hepimiz için çok önemli olan gıda fiyatları ise, Kasımda %4.00 ile önceki 5 yıl ortalaması olan %1.1’in belirgin üstünde, geçen yılki %4.4’ün ise sınırın altında arttı. Yıllık çekirdek enflasyon kur, talep ve beklentilerde bozulma etkileriyle %16.82’den %17.62’ye yükseldi. TÜİK’in açıkladığı özel kapsamlı enflasyon göstergelerinin tümü arttı.
Peki enflasyon artmaya devam edecek mi sorusuna cevap tereddütsüz "Evet" olacaktır. Maalesef gelecek aylarda enflasyon minimum yüzde 30-35 bandına çıkabilir. Türk lirasından gelen ciddi kayıp ve üretici fiyatlarının önemli oranda artması nedeniyle geçişkenlikten dolayı önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlarında daha çok hissedilecek. Bu enflasyonun en büyük sebebi Merkez Bankasının Eylül ayından itibaren toplam 400 puan faiz indirmesidir. Türk Lirasından getirisi düştükçe, vatandaş enflasyondan kendini korumak için döviz almaya devam etti.
Neredeyse bizim sepetteki tüm gelişmekte olan ülkeler faiz artırırken, bize doğru gelen küresel ve yerel enflasyona rağmen biz faizleri düşürdük. Faiz düştükçe Türk Lirası değer kaybederek ithal fiyatlarının yükselmesinden dolayı enflasyon artmaya devam edecek. Tek çözüm enflasyona karşı faiz enstrümanını kullanarak asırlık ispatlanmış iktisat teorilerine ve gerçeklerine geri dönmek olacaktır.
Herkese sağlıklı günler diliyorum...
Saygılarımla
Murat Sağman
HangiKredi Başdanışmanı
Murat Sağman'a ait diğer yazıları okumak için;
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.