Elektrik faturalarının toplam tutarı, tükettiğiniz elektrik miktarına birkaç farklı kalemin ve verginin eklenmesiyle hesaplanır.
İçindekiler
Fakat bu toplam tutarın tamamı, tükettiğiniz elektriğin karşılığı değildir. Elektrik faturası açıklamalarına göz atarak toplam tutara etki eden kalemleri görebilirsiniz. Ne için para ödediğinizi bilmek istiyorsanız, bu açıklamaların anlamlarını da bilmelisiniz.
Elektrik faturası açıklamaları, faturalarda tek tek belirtilmiş olan ve toplam tutara eklenen küçük tutarları ifade eder. Tüketilen elektriğin dışında hesaplanıp tutara eklenen bu ücretlerin isimleri de faturada yer alır. Fakat ne oldukları tek tek açıklanmaz. Belgede fatura dönemi, son ödeme tarihi, enerji tüketim bedeli, puant, endüktif gibi pek çok detay bulunmaktadır.
Faturalar aylık periyotlarla kesilir. Bu nedenle her ay bir dönem olarak kabul edilir. Kesilen faturanın hangi aya, yani hangi döneme ait olduğu da belge üzerinde belirtilir. Fatura dönemi, genellikle “Ay/Yıl” şeklinde, sayısal olarak belirtilir. Örneğin fatura dönemi kısmında “04/2021” yazıyorsa bu fatura, 2021 yılının nisan ayına ait demektir.
Aldığınız hizmet için ödemeniz gereken ücret, fatura ile size bildirilir ve belirli bir tarih ekadar ödeme yapmanız beklenir. Fatura üzerinde yer alan son ödeme tarihi ibaresi, ne zamana kadar ödeme yapabileceğinizi gösterir. Son ödeme tarihinin geçmesi, tutarın üzerine gecikme bedeli eklenmesine sebep olur.
Fatura tutarı, tüketilen elektrik için ödenmesi gereken ücrete vergilerin ve diğer kalemlerin eklenmesi ile hesaplanan, ödemeniz gereken toplam tutardır. Son ödeme tarihi geçmeden önce yapılan ödemelerde, fatura tutarı kısmında yazan ücret tahsil edilir.
Enerji tüketim bedeli, tükettiğiniz elektriğe karşılık gelen ücreti ifade eder. Kullandığınız elektrik miktarı ölçülür ve tarifenizdeki birim fiyat ile çarpılarak enerji tüketim bedeliniz hesaplanır. Tarife ücretleri Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK) tarafından belirlenir.
Çift terimli tarife sınıfına ve orta gerilim seviyesine sahip olan tüketiciler için geçerli olan, sözleşmede belirtilen ve aylık olarak güç üzerinden alınan kW birim bedelidir.
Toplam enerji bedeli; elektrik enerjisinin kullanım miktarına bağlı olarak ve birim fiyat esas alınarak hesaplanan, enerji miktarı için ödenmesi gereken kalemin toplam tutarıdır.
Elektrik faturası açıklamalarından biri de kesme-bağlama bedelidir. Kesilmiş elektriğin bağlanması hâlinde faturaya yansıtılan bir ücrettir. Eğer elektriğiniz için bir kesme-bağlama işlemi yapılmadıysa, faturanızda bu kısım boş olur. Elektrik bağlama işleminin yapıldığı tarihten sonra gelecek ilk faturaya kesme-bağlama bedeli eklenir.
Kesme-bağlama bedeli, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında tahsil edilir ve bu nedenle faturalarda bulunur.
Toplam fatura tutarındaki küsuratlar, ödeme ve tahsilat süreçlerinin daha kolay tamamlanması için tam sayı olacak şekilde yuvarlanır. Yuvarlamalar sonucu ortaya çıkan artı ya da eksi değer, bir sonraki faturaya eklenir. Son faturanızdaki güncel yuvarlama, bir önceki faturanızdan kalan yuvarlama tutarını ifade eder. Bu tutar + 0,09 ile – 0,09 TL arasındadır.
Elektrik faturası açıklamaları arasında gece, gündüz ve puant olmak üzere üç farklı türü bulunan endeks kalemi de yer alır. Bu kalemler, elektriğin kullanıldığı saatlerle ilgili ücretlendirmeleri ifade etmektedir. Yan günün her saatinde aynı tarife üzerinden ücretlendirilmezsiniz ve hangi saat aralıklarında ne kadar enerji tükettiğiniz, bu detaylar doğrultusunda faturanıza eklenir. Bu durumda elektrik faturasındaki gece, gündüz ve puant ne demektir, ne anlama gelir?
Elektrik faturasındaki puant anlamı itibariyle belirli saatler arasındaki tüketimi ifade eder. Puant endeks saat dilimleri 17.00 ile 22.00 arasındadır. Yaz saati geçişlerine göre ayarlı sayaçlarda bu saat aralıkları, belirli aylarda bir saat ileridedir. Puant, elektriğin en pahalı olduğu endeks dilimidir.
T2 olarak ifade edilen puant için faturada ilk ve son olmak üzere iki farklı endeks değeri bulunur. İlk endeks bir önceki faturalandırmanın yapıldığı andaki değeri, son endeks ise güncel faturanın kesildiği andaki değeri gösterir. İki endeks değeri arasındaki fark ise puant saatlerinde tüketilen elektrik miktarını gösterir.
Gündük endeksi, sayaç üzerinde T1 olarak görüntülenir ve 06.00 ile 17.00 saatleri arasındaki elektrik tüketimini gösterir. Bu saatler arasındaki tüketilen enerji miktarı, ortalam fiyat üzerinden ücretlendirilir.
Tüketilen enerji gece ve gündüz farklı bir birim fiyat üzerinden ücretlendirilir. Bu nedenle faturada gece endeksi de bulunur. Peki, elektrik faturası gece endeks ne demektir?
Gece endeks, gece olarak kabul edilen saatler arasında harcanan elektrik miktarını belirten değerdir. Gece döneminde kullanılan elektrik, en alt fiyat tarifesi üzerinden hesaplanır ve 22.00 - 06.00 saatleri arası için geçerlidir.
Elektrikli aletler, elektrik şebekelerinden 3 farklı türde elektrik çeker. Bunlar aktif, reaktif ve görünür güç olarak adlandırılır. Aktif güç, çekilen elektriğin kullanılan kısmını ifade eder. Reaktif güç ise şebekeden çekilmesine rağmen kullanılmayan kayıp enerjidir ve endüktif ve kapasitif olmak üzere iki türü vardır.
Elektrik hattında gerilimi düşüren bir etken olan reaktif gücü ortaya çıkartan tüketicilerin faturasına, reaktif güç bedeli yansıtılır. Faturada endüktif kapasitif ve reaktif şeklinde ayrı ayrı kalemler yer alır. Yönetmeliğe göre belirli bir limitin üzerinde reaktif güç çeken tüketicilerin faturasına ceza olarak bir bedel eklenir.
Elektrik sistemindeki akım ve gerilim arasındaki faz farkında, gerilimin ileride olduğu durumlarda endüktif güç kullanılmış olur. Endüktif enerji, faz kaymasına bağlı olarak ortaya çıkan reaktif enerjiyi ifade eder.
Elektrik sisteminin çektiği akım ile şebekenin sahip olduğu gerilim bazen aynı düzeyde olmaz. Bu durumda akım ile gerilim arasında çıkan faz farkı nedeniyle elektrik sistemi, şebekeden kapasitif enerji de çeker. Kapasitif enerji şebekeden çekilip geri verilebilen bir enerji türü olduğu için şebekeye aşırı yük biner ve kapasite düşer.
Reaktif, aktif olmayan yani kullanılmayan ve işe yaramayan, kayıp enerjiyi ifade eden terimdir. Genellikle bobin ile çalışan büyük makinelerin kullanıldığı ticarethanelerde ortaya çıkar. Reaktif enerji şebekeden çekilir ama makinenin çalışmasına katkı sağlamaz. Bu durum elektrik hattında olumsuzluklara sebep olur ve bu nedenle tüketici, reaktif güç bedeli ödemek durumunda kalır.
Elektrik faturası vergileri, devlete ödenmek üzere elektrik tedarik şirketi tarafından tahsil edilen tutarlardan oluşur. Tüketici olarak bu vergileri sizin ödemeniz gerekmektedir. Bu nedenle tedarik şirketi sizden alır ve devletin ilgili kurumuna devreder. Elektrik faturasında birkaç farklı vergi ve fonlara aktarılmak üzere tahsil edilen tutarlar mevcuttur. Bu tahsilat kalemleri şöyle sıralanmaktadır:
TRT payı, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumuna devamlı gelir sağlamak için çeşitli yöntemlerle tahsil edilen bir ücrettir. Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu kapsamında düzenlenen bu tahsilat, vergi fonlar hariç tutularak enerji tüketim tutarı üzerinden, %2 olarak hesaplanır.
Damga vergisi, taraflar arasında kurulan resmî sözleşmeler üzerinden alınan bir vergi kalemidir. Aldığınız enerji hizmeti de bir sözleşmeye bağlı olduğu için bu vergi doğar ve ödemeniz gerekir. Peki faturalarda damga vergisi nasıl hesaplanır?
Faturalarda damga vergisi, Damga Vergisi Kanunu kapsamında belirtilen detaylar doğrultusunda hesaplanır. Kanuna göre elektrik faturalarındaki Damga Vergisi oranı binde 9,48 olarak belirlenmiştir.
Enerji fonu bedeli Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun* kapsamında faturalara yansıtılan bir ücrettir. Aktif enerji tüketimi üzerinden %1 oranında hesaplanarak tahsil edilir.
*Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3096.pdf
Katma Değer Vergisi, her türlü mal ve hizmet alışverişlerinde satıcı tarafından alıcıdan tahsil edilip devlete ödenen bir vergi kalemidir. Tedarik şirketinin size elektrik hizmeti sunması da bu alışverişler kapsamında değerlendirildiği için KDV ödemekle yükümlü tarafta tüketici bulunur. Fatura için %18 olan KDV oranı toplam tutar üzerinden değil, sadece aktif enerji kullanımı tutarı üzerinden hesaplanır.
BTV bedeli, Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca faturaya eklenen bir kalemdir. Kanun kapsamında Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi olarak da adlandırılan bu vergi, istisnalar dışındaki tüm tüketiciler için %5 oranında hesaplanır. Yasal mevzuat doğrultusunda belirtilen uygulama alanlarına dahil olan abonelerden %1 oranında alınan bu vergi hastane, yetimhane, sosyal yardım kuruluşu, ibadethane ve uluslararası fuar gibi yerlerden alınmaz.
19.11.2024
13.11.2024
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.