Ehliyet Sınıfları ve Kullanabildiği Araçlar

Ehliyet sınıfları ve kapsamları, 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren değiştirilmiştir. Bu değişiklik sonrası ehliyet sınıfı sayısı artmış ve kapsamlar daha detaylı bir şekilde ayrılmıştır. Ayrıca yaş sınırları güncellenmiş ve bazı sınıflar için deneyim zorunluluğu getirilmiştir. Ehliyet, araç kullanmak için sahip olunması gereken zorunlu bir belgedir. T.C. kimlik kartı boyutunda ve tip olarak da kimliğe benzeyen ehliyetler, kimlik bilgileri ile birlikte ehliyet sınıflarını da içerir. Buna göre hem şoför hem de şoförün yetkinlikleri, ehliyet üzerinden okunabilir. Ehliyetsiz araç kullanmanın yasak olması gibi sahip olunan ehliyetin sınıfı dışında bir araç kullanmak da yasaktır.

Ehliyet Sınıfı Nedir?

Ehliyet sınıfları, trafikte aktif olarak yer alan motorlu araçların kim tarafından kullanılabileceğini bildiren bir statüdür. Harfler ve rakamlar ile gösterilir. Türkiye’de yaygın olarak bilinen bazı ehliyet sınıfları vardı fakat 2016 yılının başında yapılan bir düzenleme ile ehliyet sınıfları değişti. Birden fazla aracın kullanılmasını sağlayan sınıflardan bazıları ayrıldı ve sınıf sayısı çoğaldı. Tarihteki ilk ehliyet, modern otomobilin mucidi olarak kabul edilen Karl Benz’e verilmiştir. Kendi icadı olan arabayla gezen Karl Benz, aracın gürültüsünden rahatsız olan vatandaşların şikâyeti üzerine yetkili kurumlardan bir izin belgesi almıştır. Bu izin belgesi, Benz’e kamusal alanda araç sürme hakkı vermiştir. Ehliyetin zorunlu olma tarihi ise 1903 yılıdır. O zamanlar adı Prusya olan Almanya, ehliyeti zorunlu yapan ilk ülkedir. O dönemlerde araç sayısı ve çeşidi az olduğu için tek bir belge ile araçlar sürülebiliyordu. Fakat günümüzde onlarca farklı araç tipi ve milyonlarca araç var. Bu durumda ehliyetlerin belirli gruplara, yani sınıflara ayrılmasına sebep olmuştur. Ehliyetiniz var fakat aracınız yoksa uygun taşıt kredisi veren bankalar için HangiKredi’yi ziyaret edebilir, banka tekliflerini karşılaştırabilir ve en avantajlı teklife online başvuru yapabilirsiniz.

Ehliyet Sınıfları ve Kullandığı Araçlar Nelerdir?

Ehliyet sınıflarının birbirinden farklı olması, trafikte kullanılan araçların farklılığından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla ehliyet sınıfları ve kullandıkları araçlar farklılık göstermektedir. Eski ehliyetler, eski statülere göre değerlendiriliyor olsa da günümüzde alınan ehliyetler için yeni sınıflar geçerlidir. 2016 yılındaki düzenlemenin ardından, sürücülere 2020 yılının sonuna kadar ehliyet yenileme hakkı verilmişti. Öyle ki günümüzde tüm ehliyet sınıfları 2021 yılında güncel bir şekilde, yeni tip sürücü belgelerinin üzerinde yer almaktadır.

M Sınıfı Sürücü Belgesi

M sınıfı ehliyet, MOPED olarak kabul edilen motorlu bisikletleri kullanmak için geçerlidir. 16 yaş ve üzeri sürücülerin alabildiği M sınıfı sürücü belgesi ile 2, 3 ya da 4 tekerli motorlu bisikletler kullanılabilir. MOPED tanımı, saatteki hızı 45 kilometreyi, silindir hacmi ise 50 santimetreküpü geçmeyen motorlu bisikletler için kullanılır. İçten yanmalı değil de elektrikli motora sahip olan ve nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen motorlu bisikletler de bu tanıma dahildir. Diğer ehliyet sınıflarından herhangi birine sahip olanlar, M sınıfı sürücü belgesine de sahip sayılırlar ve bu sınıftaki araçları sürebilirler.

A Sınıfı Sürücü Ehliyeti

Motosikletler için verilen ehliyetler de bazı şartlara göre birbirinden ayrıldı. Bu durum da “A sınıfı ehliyet nedir?” gibi soruların doğmasına sebep oldu. A sınıfı ehliyet; güç sınırı 35 kilovatın, güç ağırlık oranı ise 0,2’nin üzerinde olan motosikletleri kullanmak için gereken sürücü belgesidir. A sınıfı ehliyet şartları ise deneyim ve yaş sınırı şeklindedir. Bu gruptaki 2 tekerlekli motosikletler için yaş sınırı 20, üç tekerliler için ise yaş sınırı 21’dir. Ayrıca A sınıfı ehliyet almak için en az 2 yıllık A2 ehliyet deneyimi şartı vardır. Fakat 24 yaşını dolduran sürücü adayları, bu şartlara takılmadan A sınıfı sürücü belgesi alabilir. A sınıfı sürücü belgesi M, A1 ve A2’yi de kapsadığı için motosiklet kullanacaklar için en avantajlı sınıfıtr.

A1 Sınıfı Sürücü Ehliyeti

A1 sınıfı ehliyet; gücü 11 kilovatın, silindir hacmi 12 santimetreküpün, güç ağırlık oranı ise 0,1’in altında kalan 2 ve 3 tekerli motosikletleri kullanmak için gerekli olan sürücü belgesidir. 3 tekerliler için güç sınırı 15 kilovattır. A1 sınıfı sürücü belgesi için yaş sınırı 16’dır ve bu ehliyeti alanlar M sınıfına dahil olan araçları da kullanabilirler.

A2 Sınıfı Sürücü Ehliyeti

A2 sınıfı ehliyet; gücü 35 kilovatın, güç ağırlık oranı ise 0,2’nin altında kalan 2 ve 3 tekerlekli motosikletleri kullanmak için gerekli olan sürücü belgesidir. 18 yaş ve üzerine verilen A2 sınıfı sürücü belgesi ile A1 ve M sınıfına dahil olan araçlar da kullanılabilmektedir.

B1 Sınıfı Sürücü Ehliyeti

B sınıfı ehliyet ile sıklıkla karıştırılan B1 sınıfı sürücü ehliyeti, otomobiller için değil 4 tekerli motosikletler için verilen bir sürücü belgesidir. B1 sınıfı ehliyet ile motor gücü 15 kilovatın, ağırlığı ise 400 kilogramın altında kalan 4 tekerli motosikletler kullanılabilir. Söz konusu motosiklet yük taşımacılığı için kullanılıyorsa, ağırlık sınırı 550 kilogram olarak kabul edilir. Ayrıca motosikletin elektrikli olması durumunda bataryalar kilogram hesabına dahil edilmez. 16 yaş ve üzerindeki sürücü adaylarına verilen B1 sınıfı ehliyet ile M sınıfındaki araçlar da kullanılabilir.

B Sınıfı Sürücü Ehliyeti

En çok kullanılan ve en yaygın olan ehliyet sınıfı B’dir. Bunun sebebi trafikte sayısı daha fazla olan otomobil ve kamyonetler için verilmesidir. B sınıfı ehliyet, otomobil ve kamyonet sınıfındaki araçları kullanmak isteyen 18 yaş ve üzerindeki sürücü adaylarına verilir. Yani standart bir araba kullanmak için B sınıfı ehliyet almak gerekmektedir. 2016 öncesinde B sınıfı sürücü belgesi ile minibüs de sürülebilmekteydi fakat artık minibüsler için farklı bir sınıf vardır. B sınıfı ehliyetlerde bir de vites tipi ayrımı vardır. Normal şartlarda B sınıfı sürücü belgesi alanlar, hem manuel hem de otomatik vitesli otomobil ve kamyonetleri kullanabilirler. Fakat 2016 yılındaki düzenleme sonrası, sadece otomatik vitesli araç kullanmak isteyenler de ehliyet alabilmektedir. Otomatik vitesli araçlar için sürücü kursuna giden bir sürücü adayı, eğitimlerini ve sınavlarını otomatik vitesli bir araçla tamamlar. Aldığı B sınıfı ehliyette ise sadece otomatik vitesli araç kullanabileceği yazar. Bu ehliyete sahip olanlar, manuel vitesli araç kullanamazlar. B sınıfı ehliyete sahip olanlar; M, B1 ve F sınıfındaki araçları, yani motorlu bisiklet, 4 tekerli motosiklet ve traktör de kullanabilirler. Buna ek olarak yüklü ağırlığı 4.250 kilogramı geçmeyen birleşik araçlar da bu ehliyet ile kullanılabilir.

BE Sınıfı Sürücü Ehliyeti

BE sınıfı ehliyet, B sınıfına dahil olan araçların römorklu bir şekilde kullanılması için gerekli olan sürücü belgesidir. Söz konusu römorkun yüklü ağırlığı 3.500 kilogramdan az olmalıdır. Deneyim şartının bulunmadığı BE sınıfı sürücü belgesinin alt yaş sınırı 18’dir. BE ehliyete başvurmak için B sınıfı ehliyete sahip olma zorunluluğu vardır. Yani önce B sınıfı ehliyet alınması ve ardından BE için başvurulması gerekmektedir. BE sınıfı sürücü belgesine sahip olanlar B sınıfı ile birlikte M, B1 ve F sınıfına dahil olan araçları da sürebilirler.

C1 Sınıfı Sürücü Ehliyeti

C sınıfı ehliyetler de kendi arasında gruplara ayrılmaktadır. Bu nedenle C sınıfı ehliyet fiyatları da farklılık gösterebilmektedir. Bu grupta yer alan C1 sınıfı ehliyet, ağırlığı 3.500 - 7.500 kilogram arasında olan çekici ve kamyonları kullanmak için gerekli olan sürücü belgesidir. Yaş sınırı 18 olan C1 sınıfı ehliyet almak için önceden B sınıfı ehliyet almış olma zorunluluğu vardır. C1 sürücü belgesi; M, B1, B ve F sınıfı ehliyetleri de kapsar.

C1E Sınıfı Sürücü Ehliyeti

C1E sınıfı ehliyet, C1 sınıfının üst sınıfı olarak kabul edilebilir. C1E sınıfı ehliyet; C1 sınıfına dahil olan araçlara takılan, yüklü ağırlığı 750 kilogramın üzerinde olan römorklar ile katar ağırlığı 12.000 kilogramın altında kalan birleşik araçları kullanmak için gerekli olan sürücü belgesidir. Bu sürücü belgesi ile aynı zamanda B sınıfına dahil olan araçlara takılan, yüklü ağırlığı 3.500 kilogramın üzerinde olan römorklar ile katar ağırlığı 12.000 kilogramın altında kalan birleşik araçlar da kullanılabilir. C1E ehliyete başvurmak için aranan şart, C1 sınıfı ehliyete sahip olmaktır. Bu sürücü belgesi, M, B1, B, BE, C1 ve F sınıfını da kapsar.

C Sınıfı Sürücü Ehliyeti

C sınıfı ehliyet, kamyon ve çekici kullanmak için gerekli olan sürücü belgesidir. En az B sınıfı ehliyete sahip olma şartı aranan bu ehliyet sınıfında alt yaş sınırı 21’dir. C sınıfı sürücü belgesi ile M, B1, B, C1 ve F sınıfına dahil olan araçlar da sürülebilir.

CE Sınıfı Sürücü Ehliyeti

CE sınıfı ehliyet, 2016 yılındaki düzenlemeden sonra “yeni tır ehliyeti” olarak kabul edilmektedir. C sınıfı sürücü belgesi ile C sınıfına dahil olan araçlara takılan, yüklü ağırlığı 750 kilogramı geçen römorktan oluşan birleşik araçlar kullanılabilir. En az C sınıfı ehliyete sahip olanların başvurabildiği bu sürücü belgesi sınıfı için alt yaş sınırı 21’dir. C grubundaki en kapsamlı sınıf olan CE ile M, B1, B, BE, C, C1, C1E ve F sınıfına dahil olan araçların tümü kullanılabilir.

D Sınıfı Sürücü Ehliyeti

D sınıfı sürücü belgesi, otobüs ehliyetidir. Otobüs kullanabilmek için gerekli olan D sınıfı ehliyeti alabilmek için en az B sınıfı ehliyete sahip olma şartı aranır. D sınıfı ehliyet yaşı 24’tür ve 24 yaşın altındakiler bu ehliyet sınıfına başvuramazlar. D sınıfı sürücü belgesi; M, B, B1, D1 ve F sınıfını da kapsar.

F Sınıfı Sürücü Ehliyeti

F sınıfı sürücü belgesi, traktör ehliyetidir. Sürücü adayları genellikle F sınıfı ehliyet yerine B sınıfı tercih ederler. Çünkü B sınıfı ile hem normal araçlar hem de traktörler kullanılabilir. Yaş sınırı 18 olan F ehliyet traktör ile birlikte sadece M sınıfındaki motorlu bisikletleri kapsar.

G Sınıfı Sürücü Ehliyeti

G sınıfı ehliyet, iş makineleri ile trafiğe çıkmak için gerekli olan sürücü belgesidir. İş makinelerini, iş yapılan sahada kullanabilmek için operatörlük belgesi alınması gerekir. Fakat bu iş makinelerini, iş sahasına götürebilme amacıyla trafikte kullanabilmek için G sınıfı sürücü belgesi zorunludur. Ehliyet alırken ödemeniz gereken ücreti nakit olarak vermek yerine kredi kartı seçeneğini de kullanabilirsiniz. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgilere “Ehliyet Harçlarını Kredi Kartı ile Ödeme” başlıklı sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Ehliyet Aldıktan Sonra Hangi Ehliyet Sınıfı Kaç Sene Geçerlidir?

Araç Kiralarken Ehliyet Sınıfı Nasıl Dikkate Alınır?

Araç kiralama firmalarında çoğunlukla otomobil ve kamyonet sınıfındaki araçlar bulunur. Bu nedenle rent a car firmaları, müşterilerinin B sınıfı ehliyete sahip olmalarını ister. Farklı araçlar kiralanacağında ise ehliyet sınıfları, söz konusu araca göre dikkate alınır. Ayrıca bu firmaların çoğu, deneyim şartı ve yaş sınırı da koyar. Örneğin bazı firmalarda alt yaş sınırı 18 değil 21 ya da 24’tür. Kimi firmalar 2 yıl deneyim ararken kimi firmalar en az 5 yıl deneyim isterler. Bununla birlikte stajyer ehliyet sahibi olanlara kiralık araç verilmez. Aracınız pek çok unsura bağlı olarak değer kaybedebilir. “Araç Değer Kaybı Hesaplama” başlıklı içeriğimize göz atarak aracınızın değer durumu ile ilgili ayrıntılı bilgiler alabilirsiniz.

Ehliyet Sınıfı Yükseltmek İçin Ne Yapmak Gerekir?

Ehliyet sınıfı yükseltmek için eskiden sıfırdan ehliyet alıyormuş gibi bir prosedür izlenirdi. Günümüzde ise yazılı sınav zorunluluğu yoktur. Yani yazılı sınava daha önce herhangi bir sınıf için bir kere girmiş ve geçmiş olan bir sürücü adayı, ehliyet sınıfı yükseltmek için yeniden yazılı sınava tabi tutulmaz. Mevcut ehliyet sınıfı, alınacak yeni ehliyet sınıfı için gerekli şartları taşıyorsa, bir sürücü kursuna başvurulduktan sonra direksiyon sınavına girilir ve ehliyet büyütülür.