e-İmza Nedir? Nasıl Alınır?

e-İmza nedir? Nasıl kullanılır?

E-imza, dijital veriler kullanılarak elektronik ortamda atılan imza olarak tanımlanır. Bu yöntem, çevrim içi dokümanların imzalanması sırasında kullanıldığı için harf, sembol ve sayılardan oluşur. Dijital bir veri olan e-imza, gerçekleştirilen işlemin resmîyetini kanıtlayarak kimlik doğrulamasının tamamlanmasını sağlar. Bu uygulama, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile resmiyet kazanmıştır. Hukuki açıdan kâğıda kalemle atılan ıslak imza ile dijital ortamda hazırlanan e-imza arasında fark bulunmaz. ‘’E-imza uygulaması nasıl kullanılır?’’ sorusuna kısaca bu şekilde cevap verebiliriz. 

Peki e-imza nasıl kullanılır? Ülkemizde düzenlenen yasalar gereği iki farklı elektronik imza türü bulunur. Kurumsal ve bireysel olarak ikiye ayrılan bu yöntem, dijital dokümanlar üzerinden işlem yapıldığında bilgilerin doğrulanmasını sağlar. Kurumsal e-imza, adından da anlaşılacağı üzere kurumlar tarafından tercih edilir. Islak imzayla aynı hukuki geçerliliği taşıdığı için resmî işlemlerin hızlı ve kolay şekilde tamamlanmasına yardımcı olur. Kurumu temsil etme yetkisine sahip olan şahıslar, kurumsal e-imza atabilir. Bireysel e-imza ise şahısların kullanımına açık olan belge imzalama türü olarak tanımlanır. Kişiler, başvuru yaparak dijital ortamda hazırlanan dokümanları bu yöntemi kullanarak imzalayabilir.

e-İmza nasıl alınır?

Islak imza, kişinin herhangi bir merciye başvuru yapmadan tamamen kendi belirlediği şekiller veya kelimelerdir. İmzalanan belgenin onaylandığını garanti eden bu simge, çoğunlukla kişinin el yazısından ya da belirlediği anlamlı bir şekilden oluşur. E-imza ise teknik altyapıya ihtiyaç duyan bir uygulama olduğundan bu konu için yetkilendirilmiş resmî kurumlara başvuru yapmak gerekir. E-imza; sadece Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun onay verdiği Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları aracılığıyla alınabilir. ‘’E-imza nasıl yapılır?’’ sorusuna kısaca bu şekilde cevap verilebilir. 

e-İmza başvurusu nasıl yapılır? Gerekli belgeler nelerdir?

e-İmza başvuru işlemlerinin tümü internet üzerinden kolaylıkla yapılır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylanmış hizmet sağlayıcılarının web siteleri üzerinden online başvuru işlemlerinin tamamlanması gerekir. İşlemler sırasında güvenli internet kullanımı gereği noter veya söz konusu kurum tarafından kimlik kontrolü gerçekleştirilir. 

Bireysel ve kurumsal e-imza için gerekli belgeler ise birbirlerinden farklıdır. Şahıs kullanımına uygun e-imza almak için; T.C. kimliği ya da sürücü belgesi fotokopisi, Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) Başvuru Formu ve Nitelikli Elektronik Sertifika Son Kullanıcı Taahhütnamesi gerekir. 

Kurumsal başvurularda ise resmî olarak çalıştığı ispat edilen şahsın diğer dokümanların yanı sıra Ticaret Odası Faaliyet Belgesi ve imza sirkülerine de sahip olması gerekir. Tüm bunlara ek olarak, kurumda çalışan birden fazla sayıda şahıs için talep söz konusu olduğunda Kurumsal Başvuru Sözleşmesi’nin de imzalanarak gerekli mercilere iletilmesi gerekir.

e-İmza yenileme işlemi nasıl yapılır?

Belirli bir geçerlilik süresine sahip olan e-imzanın tekrar kullanılabilir duruma gelmesi için yenilenmesi gerekir. E-imza yenileme işlemiyle ilgili BTK tarafından onaylanmış servis sağlayıcısına talepte bulunulur. Yetkili kurum ve kuruluşlar, talebiniz üzerine imzanın geçerlilik süresini uzatarak bu yöntemi kullanmaya devam etmenize imkân tanır. Kullandığınız elektronik imzanın geçerlilik süresi dolmadan güncelleme işlemini gerçekleştirerek yenileme aşamasında daha hızlı sonuç alabilirsiniz.

e-İmza neden gereklidir?

Elektronik ortamda hemen hemen her işlemde kullanılması, e-imzayı önemli bir zorunluluk  hâline getirmiştir. E-imza ne işe yarar diye merak eden birçok kişi için önemli avantajlar sıralamak mümkündür. Hem bireysel hem de kurumsal anlamda ayrıcalık sağlayan e-imza, öncelikli olarak zamandan tasarruf imkânı sunar. Örneğin e-Devlet ile abonelik iptali, şirket kurma başvurusu ve banka talimatları gibi işlemler e-imza sayesinde internet üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Resmî dairelere gitme zorunluluğunu ortadan kaldıran bu yöntem, özellikle sık gerçekleştirilen işlemlerin pratik bir hâl almasını mümkün kılar. 

E-imza çevresel etkiyi azaltma konusunda da önemli avantajlar sağlar. Resmî işlemlerin sebep olduğu yoğun kâğıt kullanımı, e-imza sayesinde ortadan kalkar. Tüm işlemlerin dijital ortama taşınması, çevreye verilen zararı önemli ölçüde azaltır. E-imzanın avantajlarının arasında yer alan bir diğer unsur ise siber güvenliktir. İşlemler, elektronik ortamda güvenli ve sorunsuz bir şekilde tamamlanır. Veri gizliliğinin sağlanması kullanıcıların kişisel bilgilerinin üçüncü tarafların eline geçmesini engeller. E-imza hizmeti veren kuruluşlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun yetkisini almak zorunda olduğundan gönül rahatlığı ile tercih edilebilir.

e-İmzanın kullanım alanları nerelerdir?

E-imza nerelerde kullanılır sorusunun cevabı, internetin yaygınlaşması ile birlikte kişiler tarafından merak edilmeye başlanmıştır. Kamusal ve bireysel uygulamaların pek çoğunda bu yöntem kullanılabilir. Islak imza gerekliliğini ortadan kaldıran e-imza, ev ortamında bile dokümanları imzalamanızı olanaklı kılar.

E-imza; bankalar, sigorta şirketleri, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve finans kurumları tarafından sıkça kullanılır.  Dijital abonelik iptali, kredi sorgulama, banka talimatları gibi kişisel işlemlerde de e-imza kullanımı tercih edilebilir. Tüm bunlara ek olarak, MTV hesaplama işlemi sırasında ve kredi hesaplama araçları kullanılırken de e-imzaya ihtiyaç duyulur. 

e-İmzanın hukuksal geçerliliği nedir?

Elektronik imza, resmî işlemlerde kişinin belgeyi onayladığını garanti altına alır. Kimlik bilgilerinin doğruluğunu da kanıtladığı için ıslak imza ile hukuki geçerliliği aynıdır. Belgeyle gönderilen bilginin iletim sırasında değişmediğini, kişiye ait olduğunu ve inkâr edilemeyeceğini ispat eder. 

e-İmza ıslak imza yerine geçer mi?

E-imzanın geçerliliği 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu’nda belirtilmiştir. Bu işaret; elle atılan imzanın sayı, harf ve simgeler aracılığıyla dijital ortama aktarılmış hâli olarak kabul edilir. Dolayısıyla kâğıda kalemle atılan imzayla aynı hukuki süreçlere tabii tutulur. Sayısal bir karşılığı bulunduğundan aksi ispat edilinceye kadar kesin delil olarak sayılır. E-imza her şahıs adına resmî ve onaylanmış kurumlar tarafından oluşturulur. Kimlik bilgilerinin doğrulaması yapılmadan e-imza almak mümkün değildir. Bu nedenle e-imza, ıslak imza yerine geçer.

e-İmza altyapısı nasıl çalışır?

Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları tarafından şahıslara temin edilen e-imza, çeşitli donanım ve yazılım altyapıları olmadan kullanılamaz. Güvenlik açısından son derece önemli olan bu durum, şahısların kimlik doğrulama gerekliliğinden kaynaklanır. Geçerli belgelerle tamamlanan başvuru sürecinde şahıslara gizli bir kimlik doğrulama anahtarı verilir. Kullanıcı sertifikasının geçerliliği için güvenlik anahtarıyla kimlik doğrulaması yapılır.