Borsada işlem gören araçların fiyat, satış, üretim ve maliyet gibi verilerinin toplamı ile belirli zaman dilimleri içerisindeki oransal değişimini ölçen göstergeler bütünü endeks olarak adlandırılır.
İçindekiler
Türkiye’de ve dünyada piyasalara yön veren pek çok önemli endeks bulunur. Dünya piyasasında işlem hacmi en yüksek olan borsaların başında DAX endeksi gelir. Deutscher Aktien Index adıyla bilinen DAX, Frankfurt borsasında işlem gören likidite ve ölçek yönünden en güçlü 30 şirketi temsil eden bir hisse endeksidir.
DAX endeksi, başlangıçta FWB; yani Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören ve Almanya’nın en büyük 30 şirketinden oluşuyordu. Dolayısıyla tarihinin büyük bir bölümünde DAX 30 endeksi olarak da tanınmıştır. Eylül 2021 yılı itibarıyla endekste listelenen şirket sayısının 40’a çıkarıldığı açıklandı. Endeksin ismi güncel hâliyle DA olarak anılır.
DAX endeksinin bileşimi, herkese açık ve net bir dayanağı olan bir dizi kural ile belirlenir. Buradan hareketle DAX özelliklerinin ortak bir kaynağa dayandığını söylemek mümkündür. Bahsi geçen bileşenlerin seçimi, serbest dolaşımdaki mevcut piyasa değerine dayanır. Ayrıca üç aylık periyotlarla yeniden değerlendirilir. Bu indekse dâhil edilen şirketlerin ortak ve temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
DAX 30, 1988’den günümüze dek kesintisiz olarak kullanılan bir hisse senedi endeksidir. Ayrıca bin ana endeks değerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bu borsa üzerinden bireysel ve kurumsal olarak yatırım yapılabilir.
Alman DAX endeksinin %10’undan fazlasını kapsayan bir bölümünü 6 lider sektör oluşturur. Bunlar; sanayi, isteğe bağlı tüketim, malzeme, bilişim teknolojileri, finans ve sağlıktır. DAX endeksinde işlem gören hisseleri aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.
Adidas | Airbus Group | Allianz | BASF |
Bayer | Beiersdorf | BMW | Brenntag AG |
Commerzbank | Continental | Covestro | Daimler |
Daimler Truck Holding | Deutsche Bank | Deutsche Borse | Deutsche Post |
Deutsche Tel. | Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG | E.ON | Fresenius SE |
Hannover Rueck SE | Heidelbergcement | Henkel | Infineon |
Merck | MTU Aero Engines Holding AG | Münchener Ruck | Porsche Automobil Holding SE |
Qiagen NV | Rheinmetall | RWE | SAP |
Sartorius AG | Siemens | Siemens Energy AG | Siemens Healthineers |
Symrise AG | Volkswagen VZO | Vonovia | Zalando SE |
DAX endeksinde farklı segmentlerde faaliyet gösteren kimya firmalarından dünya çapında prestij sahibi olan sağlık devlerine kadar pek çok şirketin hisseleri işlem görür. Endeksin kompozisyonu genel olarak yaz sonuna doğru yeniden değerlendirilir. Ancak söz konusu değişiklikler yılın herhangi bir zamanında da uygulanabilir. Yatırım yaparken DAX endeksi analizlerini takip etmeniz önerilir.
DAX borsasına yatırım yapmak için vadeli işlem sözleşmeleri veya CFD’ler gibi finansal araçlar kullanmanız gerekir. DAX’ta vadeli işlemlerin yapıldığı ana borsa Euronext’tir. Emtia, tahvil veya hisse senedi gibi varlıklara fiilen sahip olmadan sadece fiyat beklentilerinin alınıp satılmasını sağlayan araçlar ise CFD’ler olarak adlandırılır. Dilerseniz tercihinizi bu tür bir yatırım aracından yana kullanarak borsaya girmeden de bu endekse yatırım yapabilirsiniz.
DAX hisse senetlerine bir komisyoncu aracılığıyla yatırım yapmak da mümkündür. DEGIRO, bu bağlamda en sık tercih edilen aracı kurumlardan biridir. Uygulama ile yatırımcılar fonlarını borsaya koyabilir. Üstelik platformda yüzlerce finansal varlığın ve hisse senedi endeksinin takibi ve alım-satımı da gerçekleşir.
Türkiye’de DAX işlemi yapmadan önce piyasanın açılış ve kapanış saatlerini bilmenizde fayda vardır. DAX endeksi işlem saatleri, Orta Avrupa saatine göre 09.00 - 17.30 arasındadır. Piyasa saatleri dışında yapılan işlemler ise 17.30 - 22.00 ve 08.00 - 09.00 arasında gerçekleşir. DAX 40’ta 7/24 işlem yapılabilir. Ancak yüksek likidite zamanlarını yakalamak adına çalışma saatleri içerisinde işlem yapmanız tavsiye edilir.
Amerika Birleşik Devletleri merkezli kredi değerlendirme kuruluşu Standard & Poor’s, bir diğer adıyla S&P 500, halka açık olarak işlem gören bir endekstir. En büyük 500 şirketin piyasa değerinin hesaplanması ile oluşur. 1957 yılında oluşturulan endeksin sembolü, SPX olarak bilinir.
S&P 500 endeksinde yalnızca en büyük ABD şirketlerinin listelenmediğini hatırlamakta fayda var. Bu noktada değerlendirmeye tabi olan başka kriterler de mevcuttur. Endeks, içeriğinde yer alan şirketlerin ekonomik performansını en iyi şekilde ortaya koyan göstergelerden biri olarak kabul edilir.
S&P 500 özelliklerine bakıldığında burada işlem gören şirketlerin bir dizi kritere uygun firmalar olduğu söylenebilir. Bunlardan ilki, şirketlerin yerleşik olarak ABD’de bulunması şartıdır. İkinci kriter ise endekse dâhil olan şirket hisselerinin en az %10’unun halka açık olacak şekilde borsada listelenmesidir.
S&P 500 endeksinde yer alan şirketlerin ortak özelliklerinden bir diğeri ise son dört çeyrekte pozitif bir kazanca sahip olmalarıdır. S&P, hisse sorunları ile şirket birleşmelerini telafi etmek adına her kuruluşun pazar sınırlarını ayarlar. Bahsi geçen endeksin değeri, her şirketin düzeltilmiş piyasa değerinin toplanması ve çıkan sonucun bir bölen tarafından bölünmesi ile hesaplanır. Burada kullanılan değer, S&P’nin tescilli bilgisidir. Dolayısıyla halka sunulmaz.
Bir şirketin pazar ağırlığı arttıkça hisse senedi fiyatındaki değişimlerin endeks üzerindeki etkisi daha fazla olur. S&P 500 hisseleri, şirketlerin likiditesine, büyüklüğüne ve endüstrisine bağlı olarak seçilir. Endeks, genellikle gayrimenkul yatırım ortaklıkları ile iş geliştirme şirketlerini içerir. Bu listede yer alan ve en büyük pazar payına sahip olan şirketlerden bazıları şunlardır:
Apple | Microsoft |
Amazon | Berkshire Hathaway Inc. Class B, |
JP Morgan Chase | |
Johnson&Johnson | Exxon Mobil |
Alphabet Inc. Class C | Procter & Gamble Company |
S&P 500 şirketlerinin hisse senetleri, New York Menkul Kıymetler Borsası, Yatırımcı Borsası, NASDAQ veya BATS gibi piyasalarda listelenmelidir. Bu şirketler, borsa dışı piyasalarda listelenemez.
S&P 500 endeksine direkt olarak yatırım yapma olanağı yoktur. Dolayısıyla işlemin endeksin fonuyla yatırım yapacak şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Ayrıca S&P 500’deki hisse senetleri veya ETF'ler de satın alınabilir.
Endeks fonu, pasif olarak olarak yönetilebilen bir yatırımdır. Dolayısıyla SP500 fonu satın almak ve söz konusu yatırımı yönetmek oldukça kolaydır. Dilerseniz hesabınızı otomatik pilotta endeks fonu almak için ayarlayabilirsiniz. Bu sayede hesabı düzenli olarak izlemenize gerek kalmayacağı gibi işlemlerinizi manuel olarak tamamlamanız da mümkün olur.
S&P 500 işlem saatleri, her gün 02.00 itibarıyla başlar. Kapanış saatleri ise Türkiye saatine göre 01.00’dir. Cuma günleri S&P 500 kapanış saati 00.55 olarak belirtilmiştir. Yaz/kış saati uygulamaları sebebiyle dönem dönem farklılıklar söz konusu olabilir.
Borsada hisse senedi seçimi, yatırım portföyünü güçlü şekilde oluşturma açısından oldukça mühimdir. DAX ve S&P 500 endeksleri, dünyanın en prestijli piyasaları arasında yer alır. DAX endeksi, Almanya piyasaları için yol gösterici niteliktedir. Bu bağlamda S&P 500 endeksinin tüm dünya için güçlü bir gösterge olduğu söylenebilir. Ancak söz konusu piyasada yaşanan puan kayıpları, ciddi zararlara yol açabilir. Ancak piyasalar düzelmeye başladığında S&P 500 hisselerinin daha hızlı toparlandığı söylenebilir.
DAX ve S&P 500, perakende tüccarların haftanın 5 günü uygun maliyetli kesintisiz erişim olanağından yararlanmasına imkân tanır. Bu sayede uzun veya kısa pozisyonlar almanın da mümkün olmasıyla her iki endeks de en çok işlem gören varlıklar arasında yer almayı başarır. Elbette borsada işlem yapan yatırımcıların kazanç elde etme olasılıkları kadar kaybetme ihtimalleri de söz konusu olabilir. Özellikle piyasa deneyimi az olan yatırımcılar, yüksek riskli yatırım araçlarına daha temkinli yaklaşmalıdır. Dilerseniz yatırımlarınızı daha iyi yönetmek adına araştırma süreci kapsamında teknik ve temel analiz konularında kendinizi geliştirebilirsiniz.
Yorum Yazın
Konuyla ilgili sormak ya da eklemek istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.